Antroposofie niet onwetenschappelijk

Dat de antroposofische wereldbeschouwing een iets ander wereldbeeld brengt dan het natuurwetenschappelijk onderzoek, betekent niet dat het daarom onwetenschappelijk moet zijn. Er liggen echter andere ervaringen –het ontwaakt zijn op geestelijk gebied – aan ten grondslag. Zoals u in een kamer, die donker is, zich tastend moet voortbewegen en tastend waarnemen, en zoals een heel andere indruk ontstaat, wanneer de donkere kamer verlicht wordt, zo verschijnt voor de geesteszoeker, voor wie de ogen geopend zijn, alles nieuw, in nieuwe activiteit, in een ander licht. Niet onwetenschappelijk is deze onderzoeker daarom geworden, omdat zijn ervaring zich verrijkt heeft. De logica van de antroposofen is even zeker als de logica van de natuuronderzoekers. Alleen beweegt deze logica zich op een ander gebied. Het is een merkwaardige onwetendheid, als men de wetenschap van ons onderzoek afwijzen wil, voordat men ze beproefd heeft. Wij denken op dezelfde manier op het geestelijke gebied, zoals de natuurkundige onderzoeker op het fysieke gebied denkt; dat harmoniseert de antroposofische onderzoeksmethode en de natuurkundige.

Bron: Rudolf Steiner: GA 52 – Spirituelle Seelenlehre und Weltbetrachtung – Berlijn 6 oktober 1904 (bladzijde 394)

16 gedachtes over “Antroposofie niet onwetenschappelijk

  1. Hedvig

    Naar aanleiding van dit citaat moet ik denken aan de vraag die men wel eens aan me stelt en waar ik maar moeilijk een m.i. goed antwoord op kan geven. Namelijk: Wat is Antroposofie?
    Ik kom niet verder dan: Wetenschap van de geesteswereld en leven in harmonie met jezelf, je omgeving en die geesteswereld. Maar dat roept natuurlijk weer vragen op en sta ik met die bekende mond vol tanden.
    Kan iemand mij daarmee verder helpen?????

    1. Met die vraag weet ik me ook nooit goed raad. Men kan wel bijv. antwoorden: ‘het is de wetenschap van de geest of de geestelijke wereld’, maar veel mensen komen dan immers al niet meer bij van het lachen, want ‘geest’ of ‘het hogere’ vindt men al meteen belachelijk. Ik gebruik zelf die woorden trouwens ook liever niet. Maar misschien kan men nog het beste antwoorden: ‘Als je werkelijk interesse hebt, ga dan maar op internet kijken, er is een wereld aan informatie te vinden en ook het hele verzamelde werk van Steiner staat, weliswaar in het Duits, gratis op internet.’ De mensen moeten niet verwachten dat jij of ik of wie ook maar in een definitie even zo’n omvangrijk werk kan samenvatten. Bovendien zeggen definities niet veel. Om met Steiner zelf te spreken: ‘De werkelijkheid laat zich niet in definities en begrippen samenpersen.’

  2. Als de vraag ‘Wat is antroposofie’ uit echte interesse aan je wordt gesteld (dat kan je aanvoelen dan wel het even checken in de trant van: ‘Wil je dat echt weten?’), dan kan je je er niet met een Jantje van Leiden afmaken door maar naar het internet te verwijzen en het gesprek (dat uit de vraag zou kunnen ontstaan) daarmee afbreken. Wellicht zullen de echt geïnteresseerden eventueel nog wel de moeite nemen. Die kan je met goede verwijzingen dan wijzen op goede bronnen.
    Ik ben het wel eens dat de begrippen ‘geest’ en ‘geestelijke wereld’ bij sommigen in deze tijd niet direct aanslaan.
    Je kan het dan ook anders verwoorden. Bijvoorbeeld: bij antroposofie van Rudolf Steiner gaat het voor mij onder meer om de essenties, om het als het ware meditatief onderzoeken en bestuderen van het wezenlijke, van de wereld van de ideeën en begrippen en dit in samenhang met de uiterlijke wereld. Dat er in de ‘dingen’ in ons en om ons heen altijd een idee leeft, een principe, een wetmatigheid. Dat het er daarbij niet om gaat er met het rationele of filosofische denken alleen maar definities van te geven of de logica erin te vinden (dat is met de zintuiglijk waarneembare ‘dingen’ eerder te doen dan met de niet zintuiglijk waarneembare ‘dingen’ en op zich ook best zinnig), maar juist om te proberen als het ware innerlijk te proeven en te ‘ont-dekken’ wat het wezenlijke ervan is en daarbij het eindoordeel terug te houden en op te schorten. Men kan erop wijzen dat Rudolf Steiner in deze zin veel onderzoek heeft gedaan in die ideeënwereld en daarover in vele boeken en voordrachten iets heeft verteld en dat je – als je die gedurende langere tijd onbevangen en met interesse bestudeert – gaandeweg kan gaan aanvoelen dat het wel eens kan ‘kloppen’. Dat het dus ook een ontdekkingsweg is, een ontwikkelingsweg. Dat je dit bij uitstek geheel vrij kan doen. Dat niemand je daartoe dwingt dan wel je er van af houdt. Je kan er zelf voor kiezen. Je kan er ook voor kiezen ervan af te zien. Zoiets.

  3. Je kunt de vraag ‘wat is antroposofie’ ook anders horen. Namelijk als ‘wat is antroposofie voor jou, waarom vind je dat belangrijk’. Dan moet je eens bij jezelf te rade gaan en erover nagedacht hebben wat antroposofie voor jezelf betekent. Maar dat kan iedereen natuurlijk wel gewoon voor zichzelf zeggen. Of je dat dan de ander ook wilt vertellen, is een tweede. Maar daarvoor hoef je eigenlijk niet bang te zijn. Dat kun je altijd doen, want je staat er zelf borg voor. En waarom zou die ander je dat anders vragen? Als het maar diep uit jezelf komt, dan vindt niemand het echt raar. Dat zouden antroposofen veel meer moeten doen: stevig gaan staan, niet voor wat antroposofie eventueel is (dat is eigenlijk heel oninteressant, wie wil dat nou horen), maar wat het voor mij is in mijn leven.

  4. John Wervenbos

    Mij wordt die vraag niet zo vaak voorgelegd. Ga vaak een werkrelatie, in de ruimste zin van het woord, met mensen aan die ik ontmoet. Dan steek ik mijn verbondenheid met antroposofie niet onder stoelen of banken, maar loop ik er tegelijk niet mee te koop. Ik bedoel: ‘k dring het niet op of vraag er niet extra aandacht voor. Centraal in de contacten voor mij staat een gedeelde werkelijkheid, die taken en activiteiten behoeven. Daarbij kunnen wereld- en mensbeelden uiteenlopen.

  5. Nooit naar google als bron verwijzen,tien tegen een dat ze dan op zo’n site terechtkomen van mensen die met alle geweld menen aan te kunnen tonen,dat Steiner een racist,antisemitiet of nazi geweest zou zijn. Als eerste indruk dan liever een stamelend eigen verhaal wat voor jou antroposofie betekend,bijv.waarom je het zinnig vindt om citaten van Steiner op een wensite te zetten.

    1. Natuurlijk kan je wel naar Google verwijzen. Anders vindt men de weg naar de schaduw zelf wel als men op zoek is naar licht. Vermeld er eventueel bij dat er ook veel kaf tussen het antroposofische Steinerkoren op Google zit. En laat het dan maar in vertrouwen over aan het eigen oordeelsvermogen van betrokkene.

    2. @cheesecurve Ik heb voor de aardigheid eens gezocht bij Google. Als ik Antroposofie intikte, kreeg ik bij de eerste tien zoekresultaten slechts 1 keer
      een website waar antroposofie in verband gebracht wordt met racisme en/of nazisme. Als ik Rudolf Steiner intikte, kreeg ik weer als enige bij de eerste tien diezelfde site, namelijk http://www.stelling.nl/simpos/steiner.htm

      Dus het is niet tien tegen één, maar één tegen tien. 😉

    3. John Wervenbos

      In het verleden was een artikel over antroposofie op de Nederlandse Wikipedia duidelijk misleidend anti-propagandistisch van aard, agitprop, maar de huidige versie komt me betrouwbaarder voor: Antroposofie – Wikipedia.
      Hoewel bijvoorbeeld de volgende zin uit dat artikel me ongelukkig geformuleerd en daardoor duister overkomt:

      Uit genoemd Wikipedia artikel:
      ‘Samen met de mens ontwikkelen volgens Steiner ook de aarde en de andere planeten, evenals een geestelijke “hiërarchie” waarin engelen, aartsengelen en hogere hiërarchische wezens, zich voortdurend door evolutionaire fasen heen.’

      Er valt nog wel meer op dat artikel aan te merken, maar het is zeker een stap vooruit ten opzichte van een versie van een aantal jaren geleden.

      Een ieder kan zich bij bij Wikipedia per artikel aanmelden als ‘redactielid’ en vervolgens gaan sleutelen aan de tekst, ook discussiëren met andere ‘redactieleden’ over de tekst. Je kunt er zelfs zelf een encyclopedie artikel opstarten. Ben daar nooit toe overgegaan omdat een battle over een juiste versie (waarheidscriterium, aannemelijkheid, consistentie, voorbehoud enzovoort) me bijzonder tijdrovend en allengs zelfs contraproductief lijkt, terwijl er geen eindredactie is. Tricky business.

      Een artikel kan als betwist bestempelt worden. Zie bijvoorbeeld dat Wikipedia artikel over agitprop (agitatie/propaganda; Sovjet Unie) via een openbare overlegpagina wordt dan aangegeven wat de mogelijke twistpunten zijn, voorbeeld: Overleg Agitprop – Wikipedia.

      1. John Wervenbos

        Let wel: de status ‘betwist’, bovenaan verschijnt dan een vraagteken met de tekstregel: ‘Er wordt getwijfeld aan de juistheid van een of meer onderdelen van dit artikel’ kan door een een ‘redactielid’, een ieder kan zich aansluiten, aan een Wikipedia artikel worden meegeven en vervolgens worden gemotiveerd via een aparte openbare overlegpagina.

      2. O, dus Wikipedia is niet bepaald een betrouwbare informatiebron. Het is ook nogal eigenaardig dat iedereen zich kan aanmelden en dan gaan sleutelen aan de tekst van een ander.

      3. John Wervenbos

        Er bestaan best wel goede wikipedia artikelen. Op zich zeker wel een nuttige informatiebron. Maar voordat ik naar een Wiki artikel verwijs, kijk ik toch altijd even of het me betrouwbaar en gedegen genoeg lijkt.

    1. Waarom kom je met allemaal Duitstalige websites? Dat is helemaal niet geschikt voor als iemand vraagt: wat is antroposofie? Er staan genoeg Nederlandstalige websites over antroposofie.
      Overigens was deze reactie van je aanvankelijk niet geplaatst, want als er meer dan 4 of 5 links in staan, wordt het aangemerkt als spam.

Geef een reactie op Frans Wuijts Reactie annuleren