Karma / Moraal / Egoïsme (4 van 5)

Wanneer er zich nu in het menselijke organisme een ontstekingsproces vormt, wordt het gehele organisme door koorts doortrokken, het gehele organisme wordt door ziekte gegrepen. Vertalen wij dit naar het aarde-organisme, dan kunnen we zeggen, dat het waar is wat het occultisme beweert: dat als ergens op de aarde een immorele daad wordt begaan, dat voor het totale aarde-organisme hetzelfde is als voor de mensen een kleine etterbuil aan het menselijk lichaam, die het gehele organisme ziek maakt. Zodat, als een diefstal op aarde gepleegd wordt, de uitwerking daarvan is dat de gehele aarde een soort koorts oploopt. Dat is niet slechts vergelijkenderwijs gezegd, maar het is diep gefundeerd. Onder alle immoraliteit lijdt het gehele aarde-organisme en wij kunnen als afzonderlijke mens niets immoreels doen zonder dat de gehele aarde mede schade wordt toegebracht. Dat is in wezen een zeer eenvoudige gedachte, maar het is voor de mensen moeilijk te bevatten.

Maar de mensen, die het niet geloven willen, moeten het maar afwachten. Men zou eens moeten proberen zulke gedachten onze cultuur in te prenten, met zulke gedachten te appelleren aan het menselijk hart, het menselijk geweten: Wanneer ergens immorele handelingen worden begaan, dan zijn die voor de gehele aarde een soort etterbuil en maken het aarde-organisme ziek-, en de ervaring zal aantonen, dat in zulke inzichten ontzaglijke morele impulsen liggen.

Men kan nog zo veel moraal prediken, dat zal de mensen niet helpen. Maar zulke inzichten zouden de mensen niet enkel als kennis opnemen, maar zouden, als ze in de cultuurontwikkeling doordringen, als ze al in het kinderlijke gemoed gegoten zouden worden, een enorme morele impuls geven.

Want alle moraal preken hebben voor het menselijk gemoed toch niets zeer overweldigends, overtuigends. Het is toch zoals Schopenhauer zegt, dat moraal preken gemakkelijk is, maar moraal vestigen moeilijk.

Wordt vervolgd

Bron: Rudolf Steiner – GA 127 – Die Bedeutung der Geistesforschung für das sittliche Handeln – Bielefeld, 6 maart 1911 (bladzijde 129)

Arthur Schopenhauer (1788-1860)

Eerder geplaatst op 24 mei 2018

Lager en hoger Devachan

Net zoals alles wat zich in de mens afspeelt als gedachten naar het astrale gebied wijst, zo wijst alles wat met sympathie en antipathie te maken heeft, naar wat we het lagere Devachan noemen. […]

In ons, voornamelijk in onze borst, spelen processen uit de hemelse wereld of Devachan zich af als gevoelens van sympathie en antipathie voor het mooie en het lelijke, het goede en slechte of het kwaad, zodat we datgene wat we kunnen noemen onze gevoelens tegenover de moreel-esthetische wereld, als schaduwen van het lagere Devachan, de hemelse wereld, in onze ziel dragen.

Dan is er nog een derde kant in het menselijke zieleleven dat we zorgvuldig moeten onderscheiden van de loutere voorliefde voor welwillende handelingen. Het maakt verschil of iemand een mooie, welwillende daad ziet en er welgevallen in heeft of dat men zelf de wil in activiteit omzet om zelf een welwillende daad te verrichten. Ik zou het plezier in het goede, mooie en het misnoegen in slechte, lelijke daden het esthetische element willen noemen en anderzijds dat wat mensen drijft om goed te handelen, het morele noemen.

Het morele staat hoger dan het puur esthetische; het loutere welgevallen of ongenoegen is lager dan de drang van het gevoel om het goede te doen. Voor zover onze ziel zich gedreven voelt om morele impulsen te volgen, zijn deze impulsen de schaduwbeelden van het hogere Devachan, de hogere hemelwereld.

Bron: Rudolf Steiner – GA 130 – Das  esoterische  Christentum und  die geistige  Führung  der  Menschheit – Bazel, 1 oktober 1911 (blz. 86)

Waarheid en Dwaling / Gezondheid en Ziekte (1 van 2)

We zeggen dat het vaak buitengewoon deprimerend is ons lot te moeten verdragen. Inderdaad. Wanneer we ons tot het fysiek-zintuiglijke aardeleven bepalen, zien we hoe iets, wat voortkomt uit de beste morele impulsen, maar al te vaak weinig succes heeft, terwijl veel, wat voortkomt uit beslist niet goede morele impulsen, wel goede resultaten oplevert. Waarom is dit zo? Dit komt doordat deze fysiek-zintuiglijke wereld, die wij in zekere zin hebben ‘aangetrokken’, namelijk een deel daarvan om ons lichaam te bekleden, totaal geen zedelijke impulsen bevat. Om te beginnen doven in ons hele doen en laten binnen de fysieke wereld de morele impulsen uit, ze spelen geen rol meer, hoogstens kunnen er enkel conventionele regels voor in de plaats komen. Maar door geestelijke kennis leren wij inzien, dat deze wereld niet de enige is, integendeel, dat ze overal doortrokken is van het geestelijke, en wij leren ook inzien, hoe wij het morele en immorele van ons handelen binnendragen in deze wereld van de geest.

Leren wij de waarheid kennen als het gezonde en de dwaling als het ziekmakende, dan strekken wij dit inzicht ook uit tot de morele waarheid en de immorele dwalingen. en wij leren inzien, hoe de mens, door zich over te geven aan de morele waarheid, naar ziel en geest een volledig ontwikkeld mens wordt. Dat behoeft in het tegenwoordige aardse lichaam niet onmiddellijk tot uitdrukking te komen, maar wie morele impulsen in zich draagt, ontplooit zich innerlijk tot een geestelijk-moreel mens. Doordat iemand zich overgeeft aan de dwaling, wordt hij innerlijk naar geest en ziel een gebrekkige.

Zo leert men het morele kennen als iets wat gezond, en de dwaling als iets wat ziek maakt, en men gaat inzien dat door het leven in de morele waarheid de mens harmonisch gevormd wordt. Maar in de ontwikkelingscyclus, waarin wij ons bevinden, uit zich dat niet onmiddellijk in het fysieke lichaam, dat wij dragen als resultaat van wat wij ons in het vorige aardeleven hebben eigen gemaakt. Maar wanneer wij ons overgeven aan de moreel gezonde waarheid of aan de moreel ongezonde dwaling, worden wij naar geest en ziel respectievelijk gezonde harmonische mensen of wij worden verminkt.

Wordt vervolgd

Bron: Rudolf Steiner – GA 231 – Der übersinnliche Mensch anthroposophisch  erfaßt – Den Haag, 16 november 1923 (bladzijde 43-44)

Rudolf Steiner – Tussen dood en nieuwe geboorte – Den Haag, 16 november 1923 (bladzijde 41-42) – 1979 UItgeverij Vrij Geestesleven, Zeist

Vertaling:M. Macintosh

Eerder geplaatst op 7 november 2020

Wereldwijde verantwoordelijkheid

Als de mensheid op aarde in verkeerde (Duits: unlauteren) morele impulsen leeft, dan wordt de aarde anders dan wanneer de mensheid in moreel goede impulsen leeft. […] De mens overziet niet hoe wat zich uiterlijk in het verloop van de natuur afspeelt niet afhankelijk is van alleen maar natuurlijke oorzaken.

Veel belangrijker voor wat tegenwoordig de configuratie van Europa is, veel belangrijker dan te onderzoeken hoe tweeduizend jaar geleden de uiterlijke mineraal-plantaardige structuur van de aarde was, is te vragen: Hoe hebben tweeduizend jaar geleden hier of  eigenlijk in de gehele mensheidscivilisatie de mensen geleefd? 

En niet van hoe nu onze minerale wereld is, zal na tweeduizend jaar het lot van de aarde als planeet afhangen, maar van wat wij doen en laten zal het lot van de planeet afhangen! Met het bewustzijn van de wereld breidt de menselijke verantwoordelijkheid zich uit naar wereldwijde verantwoordelijkheid.

Bron: Rudolf Steiner – GA 191 – Soziales Verständnis aus geisteswissenschaftlicher Erkenntnis – Dornach, 9 november 1919 (bladzijde 238-239)

Eerder geplaatst op 11 februari 2017  (12 reacties)

Waarheid en Dwaling / Gezondheid en Ziekte (1 van 2)

We zeggen dat het vaak buitengewoon deprimerend is ons lot te moeten verdragen. Inderdaad. Wanneer we ons tot het fysiek-zintuiglijke aardeleven bepalen, zien we hoe iets, wat voortkomt uit de beste morele impulsen, maar al te vaak weinig succes heeft, terwijl veel, wat voortkomt uit beslist niet goede morele impulsen, wel goede resultaten oplevert. Waarom is dit zo? Dit komt doordat deze fysiek-zintuiglijke wereld, die wij in zekere zin hebben ‘aangetrokken’, namelijk een deel daarvan om ons lichaam te bekleden, totaal geen zedelijke impulsen bevat. Om te beginnen doven in ons hele doen en laten binnen de fysieke wereld de morele impulsen uit, ze spelen geen rol meer, hoogstens kunnen er enkel conventionele regels voor in de plaats komen. Maar door geestelijke kennis leren wij inzien, dat deze wereld niet de enige is, integendeel, dat ze overal doortrokken is van het geestelijke, en wij leren ook inzien, hoe wij het morele en immorele van ons handelen binnendragen in deze wereld van de geest.

Leren wij de waarheid kennen als het gezonde en de dwaling als het ziekmakende, dan strekken wij dit inzicht ook uit tot de morele waarheid en de immorele dwalingen. en wij leren inzien, hoe de mens, door zich over te geven aan de morele waarheid, naar ziel en geest een volledig ontwikkeld mens wordt. Dat behoeft in het tegenwoordige aardse lichaam niet onmiddellijk tot uitdrukking te komen, maar wie morele impulsen in zich draagt, ontplooit zich innerlijk tot een geestelijk-moreel mens. Doordat iemand zich overgeeft aan de dwaling, wordt hij innerlijk naar geest en ziel een gebrekkige.

Zo leert men het morele kennen als iets wat gezond, en de dwaling als iets wat ziek maakt, en men gaat inzien dat door het leven in de morele waarheid de mens harmonisch gevormd wordt. Maar in de ontwikkelingscyclus, waarin wij ons bevinden, uit zich dat niet onmiddellijk in het fysieke lichaam, dat wij dragen als resultaat van wat wij ons in het vorige aardeleven hebben eigen gemaakt. Maar wanneer wij ons overgeven aan de moreel gezonde waarheid of aan de moreel ongezonde dwaling, worden wij naar geest en ziel respectievelijk gezonde harmonische mensen of wij worden verminkt.

Wordt vervolgd

Bron: Rudolf Steiner – GA 231 – Der übersinnliche Mensch anthroposophisch  erfaßt – Den Haag, 16 november 1923 (bladzijde 43-4

Rudolf Steiner – Tussen dood en nieuwe geboorte – Den Haag, 16 november 1923 (bladzijde 41-42) – 1979 UItgeverij Vrij Geestesleven, Zeist    Vertaling:M. Macintosh