Het lesrooster, dodend voor alle pedagogie

Wat beleven de mensen, de kleine kinderen vandaag  vanaf de laagste schoolklassen? Als het kleine kind naar school gebracht wordt,  gaat men bij wat men doet van bijna alles uit wat belangrijk is, maar niet van de impulsen van de zich ontwikkelende mens zelf en wat deze nodig heeft. En met het doorlópen van de ene klas naar de andere wordt dit steeds erger. Al op een leeftijd, die dit onmogelijk verdraagt, gebeurt bijv. het volgende: De jonge mens is op school; het is het eerste uur in de morgen. Op dit eerste uur is misschien voor het gemak van de leerkrachten, laten we zeggen wiskunde, rekenen ingeroosterd, dan volgt Latijn, dan misschien een uur godsdienstonderwijs, dan muziek of zang, of misschien dat nog niet eens, maar bijv. aardrijkskunde.

Je kan het gemoed van het kind niet grondiger ruïneren, dan wanneer je op zo’n manier ervoor zorgt het concentratievermogen van het kind totaal te verpesten. Waarmee we moeten beginnen om op onderwijsgebied te „socialiseren’, dat is in de eerste plaats de verdeling van de activiteiten, de lesrooster, die zo dodend kan zijn voor alle werkelijke pedagogie. De gebruikelijke manier van volgens een lesrooster te werken door alle schoolklassen heen, moet in de eerste plaats bestreden worden. Het is noodzakelijk, dat gezorgd wordt als we willen beginnen om ons onderwijs gezond te maken, dat in de toekomst de jeugd zolang bij een onderwerp kan blijven als het geconcentreerd zijn op dat onderwerp voor haar ontwikkeling wenselijk is.

Bron: Rudolf Steiner – GA 192 – Geisteswissenschaftliche Behandlung sozialer und pädagogischer Fragen – Stuttgart, 1 juni 1919 (bladzijde 128-129)

Vertaling: Pieter Witvliet. Voor zijn vertaling van de gehele voordracht zie: VRIJESCHOOL – PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE ACHTERGRONDEN

Eerder geplaatst op 6 juli 2018

Het lesurenrooster op scholen: deze om zeep helper van een echte ontwikkeling van de menselijke vermogens

Het is noodzakelijk,  zonder dat de boog te gespannen wordt, dat niet door inspanning, maar door economie van de opvoeding, concentratie bij de kinderen wordt opgeroepen. Dit kunnen we op de manier die de mens van nu nodig heeft, alleen bereiken, wanneer we iets afschaffen wat tegenwoordig nog heel geliefd is: wanneer we dat vervloekte urenlesrooster in de scholen afschaffen; deze om zeep helper van een echte ontwikkeling van de menselijke vermogens. 

Denk eens in wat het betekent: van 7-8 rekenen; van 8-9 taal; van 9-10 aardrijkskunde; van 10-11 geschiedenis!  Alles wat van 7-8 door de ziel gaat, wordt van 8-9 weer uitgewist, enz. Nu is het zaak bij deze dingen tot de basis te gaan. We mogen er helemaal niet meer aan denken dat er leervakken zijn, dat er ‘leervakken’ geleerd moeten worden, maar voor ons moet het helder zijn: in de mens van 7-14 jaar moeten op de juiste manier denken, voelen en willen ontwikkeld worden. Aardrijkskunde, rekenen, alles moet zo gebruikt worden, dat op een goede manier denken, voelen en willen ontwikkeld worden. […] Voor een bepaalde leeftijd is het bijv. vooral nodig zoiets als rekenen aan te leren. Daarvoor moet je twee, drie maanden de tijd nemen om dan ‘s morgens het rekenen aan te leren. Geen urenrooster waarop alles door elkaar staat, maar een tijd lang rekenen – dan verdergaan. En dan de zaken zo organiseren dat ze ingaan op wat de natuur van de mens op een bepaald tijdstip nodig heeft. Wie denkt er vandaag-de-dag aan dat het urenrooster moord betekent voor een echte opvoeding van de mens?

Bron: Rudolf Steiner – GA 296 – Die Erziehungsfrage als soziale Frage – Dornach, 10 augustus 1919 (bladzijde 50-51)

Overgenomen van de WordPress site van Pieter Witvliet VRIJESCHOOL – Rudolf Steiner over periodeonderwijs.

Eerder geplaatst op 25 februari 2017  (1 reactie)

Het ellendige lesrooster

We moeten de krach­ten die in de menselijke kinderziel ontwikkeld kunnen worden, sterk ontwikkelen, zodat de volwassen mens deze krachten later uit zijn opvoeding kan putten. Tegenwoordig kijkt hij op zijn jeugd terug, gaat in zijn gevoel naar zijn kinderjaren terug, maar kan er geen kracht uit putten omdat er niets ontwikkeld is. De uitgangspunten van onze opvoeding moeten grondig veranderen wanneer wij op dit punt de juiste maatregelen wil­len treffen. Daarbij moeten wij beslist aandachtig luisteren naar veel dingen die in deze tijd als heilzaam worden aangeprezen.

Zo is het nodig, zonder de boog te overspannen en niet door inspanning maar door een doelmatige inrichting van het onder­wijs, concentratie bij de kinderen te bewerkstelligen. Op de manier waarop de moderne mens dit nodig heeft, kunnen we dit alleen bereiken door iets af te schaffen dat tegenwoordig nog zeer geliefd is: door het ellendige lesrooster in de scholen af te schaf­fen, dat moordwapen voor een werkelijke ontwikkeling van de menselijke krachten. Men moet zich eens voorstellen wat het betekent: van 7 tot 8 rekenen, van 8 tot 9 taal, van 9 tot 10 aardrijkskunde, van 10 tot 11 geschiedenis! Alles wat van 7 tot 8 in de ziel leefde wordt van 8 tot 9 uitgewist, enzovoorts. Het is noodzakelijk deze dingen grondig te onderzoeken. Wij moeten ophouden te denken dat de leervakken bestaan, opdat er ‘vak­ken’ geleerd worden; het moet ons duidelijk zijn: in de mens van de leeftijd van zeven tot veertien jaar moeten denken, voelen en willen op de juiste wijze ontwikkeld worden. Aardrijkskunde, rekenen, alles moet zo worden toegepast dat denken, voelen en willen op de juiste wijze ontwikkeld worden.

Bron: Rudolf Steiner – GA 296 – Die Erziehungsfrage als soziale Frage – Dornach, 10 augustus 1919 (bladzijde 50)

Ook te vinden in het boek Opvoeden en onderwijzen als sociale opgave (bladzijde 60-61). Vertaling John Hogervorst en Hanneke Nelemans.

Eerder geplaatst op 8 oktober 2016

Het lesrooster, dodend voor alle pedagogie

Wat beleven de mensen, de kleine kinderen vandaag  vanaf de laagste schoolklassen? Als het kleine kind naar school gebracht wordt,  gaat men bij wat men doet van bijna alles uit wat belangrijk is, maar niet van de impulsen van de zich ontwikkelende mens zelf en wat deze nodig heeft. En met het doorlópen van de ene klas naar de andere wordt dit steeds erger. Al op een leeftijd, die dit onmogelijk verdraagt, gebeurt bijv. het volgende: De jonge mens is op school; het is het eerste uur in de morgen. Op dit eerste uur is misschien voor het gemak van de leerkrachten, laten we zeggen wiskunde, rekenen ingeroosterd, dan volgt Latijn, dan misschien een uur godsdienstonderwijs, dan muziek of zang, of misschien dat nog niet eens, maar bijv. aardrijkskunde.

Je kan het gemoed van het kind niet grondiger ruïneren, dan wanneer je op zo’n manier ervoor zorgt het concentratievermogen van het kind totaal te verpesten. Waarmee we moeten beginnen om op onderwijsgebied te „socialiseren’, dat is in de eerste plaats de verdeling van de activiteiten, de lesrooster, die zo dodend kan zijn voor alle werkelijke pedagogie. De gebruikelijke manier van volgens een lesrooster te werken door alle schoolklassen heen, moet in de eerste plaats bestreden worden. Het is noodzakelijk, dat gezorgd wordt als we willen beginnen om ons onderwijs gezond te maken, dat in de toekomst de jeugd zolang bij een onderwerp kan blijven als het geconcentreerd zijn op dat onderwerp voor haar ontwikkeling wenselijk is.

Bron: Rudolf Steiner – GA 192 – Geisteswissenschaftliche Behandlung sozialer und pädagogischer Fragen – Stuttgart, 1 juni 1919 (bladzijde 128-129)

Vertaling: Pieter Witvliet. Voor zijn vertaling van de gehele voordracht zie: VRIJESCHOOL – PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE ACHTERGRONDEN

Het ellendige lesrooster

We moeten de krach­ten die in de menselijke kinderziel ontwikkeld kunnen worden, sterk ontwikkelen, zodat de volwassen mens deze krachten later uit zijn opvoeding kan putten. Tegenwoordig kijkt hij op zijn jeugd terug, gaat in zijn gevoel naar zijn kinderjaren terug, maar kan er geen kracht uit putten omdat er niets ontwikkeld is. De uitgangspunten van onze opvoeding moeten grondig veranderen wanneer wij op dit punt de juiste maatregelen wil­len treffen. Daarbij moeten wij beslist aandachtig luisteren naar veel dingen die in deze tijd als heilzaam worden aangeprezen.

Zo is het nodig, zonder de boog te overspannen en niet door inspanning maar door een doelmatige inrichting van het onder­wijs, concentratie bij de kinderen te bewerkstelligen. Op de manier waarop de moderne mens dit nodig heeft, kunnen we dit alleen bereiken door iets af te schaffen dat tegenwoordig nog zeer geliefd is: door het ellendige lesrooster in de scholen af te schaf­fen, dat moordwapen voor een werkelijke ontwikkeling van de menselijke krachten. Men moet zich eens voorstellen wat het betekent: van 7 tot 8 rekenen, van 8 tot 9 taal, van 9 tot 10 aardrijkskunde, van 10 tot 11 geschiedenis! Alles wat van 7 tot 8 in de ziel leefde wordt van 8 tot 9 uitgewist, enzovoorts. Het is noodzakelijk deze dingen grondig te onderzoeken. Wij moeten ophouden te denken dat de leervakken bestaan, opdat er ‘vak­ken’ geleerd worden; het moet ons duidelijk zijn: in de mens van de leeftijd van zeven tot veertien jaar moeten denken, voelen en willen op de juiste wijze ontwikkeld worden. Aardrijkskunde, rekenen, alles moet zo worden toegepast dat denken, voelen en willen op de juiste wijze ontwikkeld worden.

Bron: Rudolf Steiner – GA 296 – Die Erziehungsfrage als soziale Frage – Dornach, 10 augustus 1919 (bladzijde 50)

Ook te vinden in het boek Opvoeden en onderwijzen als sociale opgave (bladzijde 60-61). Vertaling John Hogervorst en Hanneke Nelemans.

Eerder geplaatst op 2 november 2014