In het boek Brieven van Rudolf Steiner las ik de volgende opmerkelijke zinnen uit een brief van Steiner aan zijn eerste echtgenote Anna Eunike.
Ik moest vaak denken aan jouw woorden voor je afscheid, afgelopen maandag. Geloof toch werkelijk niet, lieve Anna, dat ik naar datgene streef wat men geluk noemt. Van geluk zie ik graag af. Te denken dat ik naar geluk streef is een misvatting. Ik wil productief zijn en werken zoveel ik kan. En anders wil ik niets. (brief 595 – Berlijn, 6 februari 1904)
De vraag is wat die woorden van Anna Eunike dan geweest zijn. Dat wordt enigszins duidelijker in een volgende brief van Steiner aan haar.
Maar jij zelf, lieve Anna, hebt de laatste tijd een verkeerde kijk op alles. Anders had je niet kunnen zeggen dat je wilt dat ik gelukkig word. Begrijp me niet verkeerd. Ik weet dat je dat meent. Maar ik streef er werkelijk niet naar persoonlijk gelukkig te worden. Ik wil alleen begrepen worden. Maar mij zelf –als persoon- moeten de mensen links laten liggen. (brief 596 – Berlijn, 14 februari 1904)
Bron: Rudolf Steiner – GA 39 – BRIEFE – BAND II 1890-1925 (blz. 432-433)
Nederlandstalig: Rudolf Steiner – Brieven (blz. 241-242)
Vertaling: Hylcke Brandts Buys en Leonard Beuger
Anna Eunike (1853 – 1911)
Eerder geplaatst op 13-10-2012 (13 reacties)
Gelukkig worden als doel hebben is ook wel iets anders dan een doel hebben waar je gelukkig van wordt.
Het streven naar een tevreden leven kan wel een doel zijn. Dat kan op vele manieren. Ik krijg de indruk dat Steiner pas tevreden was als men hem begreep en misschien wel als hij zijn bevindingen goed onder woorden kon brengen. Dat brengt tevredenheid. Geluk is een bijproduct van tevredenheid. Zo ervaar ik dat.
Ik denk dat hij ook niet dacht in termen van tevredenheid. Het was werk zonder enige vorm van geluk of tevredenheid
Zijn missie ging voor alles.
Deze levenshouding komt in zekere hoofdstukken van zijn geschrift De filosofie van de vrijheid eigenlijk ook tot uitdrukking.
Als mensen dat zeggen, wordt ik argwanend. Wiens geluk wil je? Het is nogal precair als je je geluk zoekt in de ander. Voor mijzelf ben ik er wel uit. Geluk heeft nooit een rol gespeeld in mijn biografie al moest ik dat wel nog even wakker maken door ervaringen. Het is een utopie, je wordt er lui van en egoïstisch. Wat van belang is, is de liefde tot menswording, deze omvat alle zonder uitzondering.
Gelukkig maar… 😊😇