De gouden regel van alle ware geesteswetenschap is: als je een stap voorwaarts probeert te doen in je kennis van verborgen waarheden, doe dan tegelijk drie stappen voorwaarts in de opvoeding van je karakter tot het goede.
Bron: Rudolf Steiner – GA 10 – Wie erlangt man Erkenntnisse der höheren Welten (bladzijde 67)
Nederlands: De weg tot inzicht in hogere werelden (blz. 57)
Vertaald door Marijke Buursink met toelichtingen van Leo de la Houssaye en Roel Munniks
Rudolf Steiner / Werken en voordrachten onder redactie van Frans van Bussel, Michel Gastkemper en Roel Munniks
Eerder geplaatst op 20 april 2018
De grote Rudolf Steiner Citatensite 
Mooi citaat!
Dit korte Steiner citaat is gelicht uit hoofdstuk 2, getiteld: De verlichting. Hieronder de volledige alinea waarvan het citaat deel uitmaakt.
Rudolf Steiner:
” Heeft iemand door dergelijke oefeningen de eerste kiemen tot geestelijk waarnemen in zichzelf gevonden, dan mag hij een stap verder gaan en de mens zelf in beschouwing nemen. In het begin moeten eenvoudige verschijnselen van het menselijk leven worden gekozen. – Maar voordat de leerling daartoe overgaat, is het noodzakelijk dat hij met grote ernst aan de volledige zuiverheid van zijn morele instelling werkt. Hij moet iedere gedachte uitbannen aan de mogelijkheid dat hij de op deze wijze verkregen kennis ooit voor zijn persoonlijk eigenbelang zal gebruiken. Hij moet het er met zichzelf over eens zijn dat hij nooit ofte nimmer enige macht die hij over zijn medemensen zou kunnen krijgen in kwade zin zal aanwenden. Daarom moet ieder die de geheimen van de menselijke natuur uit eigen aanschouwing wil leren kennen, de gouden regel naleven van alle ware geesteswetenschap. En deze gouden regel is: als je een stap voorwaarts probeert te doen in je kennis van verborgen waarheden, doe dan tegelijk drie stappen voorwaarts in de opvoeding van je karakter tot het goede. – Wie deze regel naleeft, kan zulke oefeningen doen waarvan er nu een volgt. ”
In een mens leven neigingen van velerlei aard. Hij kan zich op zeker moment tot taak stellen om die neigingen, dat kunnen ook tegengestelde zijn, neigingen die tegen elkaar inwerken, elkaar dwarszitten, te harmoniseren en onder (zelf)controle te krijgen. De betekenis en waarde van zelfbeheersing is hierbij evident. Maar uitleg van de de term zelfbeheersing is tegenwoordig ook divers. Neem bijvoorbeeld een interview dat van vandaag in NRC Handelsblad is verschenen: ‘Het vermogen tot zelfbeheersing is minstens zo belangrijk als intelligentie in het leven’.
De geïnterviewd is Will Tiemeijer, hoogleraar gedragswetenschappen en beleid aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam en staflid van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). De openingsregel van het opmerkelijke interview luidt:
NRC Handelsblad:
” Gedragswetenschapper Will Tiemeijer schreef een boek over zelfbeheersing. Anders dan veel mensen denken, hebben we die niet in de hand. ‘Je kunt pech hebben met je zelfcontrole-genen.’ ”
Met andere woorden: jij bent het niet zelf die je zelf in de hand hebt of in de hand neemt of houdt, maar dat zijn je genen als je geluk hebt. Zulke mededelingen en stellingen roepen natuurlijk extra onderzoeksvragen op. Zoals onder andere: 1. hoe verhoudt zich dat tot het nature/nurture vraagstuk, 2. wat is en blijft de rol en taak van het menselijke ik, de menselijke individualiteit bij processen en zijnshoedanigheden als zelfdiscipline, zelfbeheersing enzovoort.
Het boek van Tiemeijer is in het Engels beschikbaar als e-boek:
Self-Control – Individual Differences and What They Mean for Personal Responsibility and Public Policy
Voor mensen die geen toegang hebben tot het NRC artikel, heb ik een exemplaar geplaatst op deze Evernote pagina.
Steiner kende de menselijke neiging. Mooi citaat. En dank voor de hele alinea John.
Het NRC citaat: Volgens mij heb je zelfbeheersing wel zelf in de hand. Voor de een vergt dat meer training dan voor de ander. In de basis is de mens – volgens mij – nooit slachtoffer van zijn genen, karma etc. Zodra je gewaar wordt of je lijdt aan of leider van je leven bent, kun je iets veranderen. Dat betekent wel hard “werken”. Dus niet stoppen als je pad bergopwaarts boven de boomgrens uitkomt waar het waait en de kale stenen glad zijn.
Liesbeth, zelfbeheersing is voor mij een teken dat je jezelf in de hand hebt of in de hand krijgt. Zelf-beheersing, de rol van het zelf – het ik – bij zelfcontrole. Willem Frederik Veltman schreef in dat verband in brede zin eens een interessant boek: Antroposofie: de weg van het ik.
Je gebruikt mooie en toepasselijke beeldspraak in je commentaar.
Het boek van Tiemeijer staat niet op zichzelf, maar is exemplarisch, Hij is gedragswetenschapper en geeft de Nederlandse regering advies over samenlevings- en gezondheidskwesties. Ik zou het boek willen lezen, maar het is me in deze crisissituatie te duur. Misschien later, zodra de situatie verandert. Het staat wel op mijn verlanglijstje.
Hoe antroposofie, wetenschap en zelfontwikkeling zich tot elkaar verhouden vind ik al mijn hele leven lang een belangrijk vraagstuk. Daarom bestelde ik gisteren een nieuwe boekuitgave van Uitgeverij Stichting Rudolf Steiner Vertalingen:
Wetenschap & wereldbeeld – Het spirituele perspectief.
De Boekpresentatie Wetenschap en wereldbeeld vindt vandaag te Den Haag plaats.
Inleider en samensteller van het boek, Jesse Mulder, is al een interview afgenomen, welke op internet kan worden bekeken: Michel Gastkemper in gesprek met Jesse Mulder over het boek Wetenschap en wereldbeeld.