Het hele uiterlijke leven echter, zoals het zich tegenwoordig aan ons voordoet, toont het beeld van een menselijke samenleving die tot stand is gekomen met uitsluiting, met ontkenning zelfs, van de idee van reïncarnatie en karma. En alsof men alle mogelijkheden heeft willen afsluiten, dat mensen door de ontwikkeling van hun eigen ziel tot een besef van reïncarnatie en karma zouden komen, zo is dat uiterlijke leven tegenwoordig ingericht.
Niets staat bijvoorbeeld zo haaks op een werkelijk besef van reïncarnatie en karma als het maatschappelijk principe, dat ieder voor het concrete werk dat hij verricht een bijbehorend loon, dat het werk als het ware betaalt, zou moeten krijgen. Zoiets klinkt toch vreemd, niet waar, heel vreemd! Nu moet u de zaak ook weer niet zo bekijken dat de antroposofie nu onmiddellijk alle bestaande maatschappelijke principes overboord zou willen gooien en halsoverkop een nieuwe maatschappelijke orde zou willen invoeren. Dat kan niet. Maar de mensen zouden vertrouwd moeten raken met de gedachte dat in een maatschappij waarin de voorstelling ‘loon naar werken’ heerst, waarin ieder dus door zijn werk moet verdienen wat hij voor zijn leven nodig heeft, er nooit een diepgewortelde overtuiging van reïncarnatie en karma kan komen.
Voorlopig moet de bestaande maatschappelijke orde natuurlijk zo blijven, want juist de antroposoof moet begrijpen dat het bestaande net zo goed door het karma is veroorzaakt, en dat het in dit opzicht terecht en onvermijdelijk bestaat. Maar hij moet evenzeer kunnen begrijpen dat zich als een nieuwe kiem binnen het organisme van onze maatschappij datgene ontwikkelt wat uit de erkenning van de idee van reïncarnatie en karma kan en moet volgen.
Wordt vervolgd
Bron: Rudolf Steiner – GA 135 – Wiederverkörperung und Karma und ihre Bedeutung für die Kultur der Gegenwart – Stuttgart, 21 februari 1912 (blz. 87-88)
Nederlandse uitgave: Werkingen van het karma (blz. 294-295).
Vertaald door Anton de Rijk en Hans Schenkels met een nawoord van Hans Peter van Manen.
Stichting Rudolf Steiner Vertalingen. Tweede druk 2004
De grote Rudolf Steiner Citatensite 
[Maar de mensen zouden vertrouwd moeten raken met de gedachte dat in een maatschappij waarin de voorstelling ‘loon naar werken’ heerst, waarin ieder dus door zijn werk moet verdienen wat hij voor zijn leven nodig heeft, er nooit een diepgewortelde overtuiging van reïncarnatie en karma kan komen.]
Is dit een pleidooi voor mensen die al dan niet tijdelijk leven van een uitkering..?
Nee wel voor een basisinkomen.
Ik vind geld vanuit het collectief socialer en verbindender, dan geld uit een centraal gezag.
Bij het idee van geld vanuit een centraal gezag denk ik aan het verlies van de belangrijkste basis van vrijheid.
Omdat volgens mij individuele ontwikkeling juist begint waar we niet gaan zitten wachten tot we de leeftijd hebben dat we geld krijgen, maar juist een prikkel voelen het te gaan verdienen.
Misschien helpt het als je grondig verdiept in de Sociale Driegeleding.
Nee, waar het om gaat is dat loon en arbeid gescheiden worden, niet om geld te ontvangen en dan niet te werken. Zie bijvoorbeeld dit epistel van mijzelf: https://ridzerdvandijk.wordpress.com/2012/01/25/tweede-commentaar-van-mezelf-op-egoismearmoedeellende/
ah zo. Dus Steiner bedoelt dat werk in de eerste plaats vervullend zou moeten zijn en niet slechts een middel om geld te vergaren(?)
Dat is inderdaad het mooiste, maar kan niet altijd.
Wel zit daar volgens mij de prikkel voor ontwikkeling.
Want als het om wat voor reden dan ook alleen om het geld gaat, ofwel uit egoisme/hebzucht of uit overleving/lot/noodzaak (beide uitersten van het spectrum van motivatie), is er sprake van overmacht van binnen of van buiten.
Maar daartussen zit het hele gebied van ontwikkeling, waar de individualiteit van mensen zich laat zien. Uit dat middengebied zijn alle veranderingen tot stand gekomen, daar liggen alle uitdagingen van het leven.
Ja, waar het eigenlijk om gaat is dat werk niet uit eigenbelang en geld verdienen wordt gedaan. Het motief voor het werk moet het algemene belang zijn, d.w.z. dat de mensen en de wereld er beter van wordt. Zie ook: https://ridzerdvandijk.wordpress.com/2019/01/18/welvaart-arbeid-egoisme/