Ik heb het misschien hier ook al eens verteld -, dat men zich niet eenzijdig op de basis van een of ander standpunt opstellen kan. We zien toch overal in de wereld idealisten, materialisten en andere “isten” op gelijksoortige manier op hun standpunt zweren. Grote geesten zoals bijvoorbeeld Goethe doen dat niet; ze proberen de materiële verhoudingen door materieel denken, de spirituele door ideëel denken te benaderen. Als dan kleinere geesten denken dit begrepen te hebben, dan zeggen ze: Tussen twee verschillende standpunten ligt de waarheid in het midden.
Dat zou ongeveer hetzelfde zijn als wanneer iemand in het praktische leven tussen twee stoelen zou willen gaan zitten. Maar de waarheid wordt pas gevonden als men zich niet eenzijdig op dit of dat standpunt opstelt, dat wil zeggen, als men in staat is om wat als kennissoort het materialisme heeft en wat als zodanig het idealisme heeft, op de overeenkomstige manier toe te passen. De wereld komt er niet door vooruit als men altijd het midden houdt; het midden is op de bijbehorende wijze aanwezig, als ook de afzonderlijke zijden aanwezig zijn en men deze als krachten in aanmerking neemt.
Bron: Rudolf Steiner – GA 141 – Das Leben zwischen dem Tode und der neuen Geburt im Verhältnis zu den kosmischen Tatsachen – Berlijn, 14 januari 1913 (bladzijde 132-133)
Eerder geplaatst op 16 juli 2017 (6 reacties)
De grote Rudolf Steiner Citatensite 
Heel goed. Treffend Steiner citaat. Willem Beekmans ontwikkeling als denker en schrijver is trouwens ook interessant. Deze maand is zijn nieuwe boek Mijn hemel! verschenen. Volgend jaar volgt een boek van hem over de zon.
Goethes over een desbetreffend midden luid trouwens zo:
” Waarheid, zo zegt men, bevindt zich op het centrale punt tussen twee tegengestelde meningen. Helemaal niet! Het probleem zelf ligt tussen die twee in, dat wat buiten ons gezichtsveld ligt, het eeuwig actieve leven, in rust aanschouwd. “
Uit paragraaf 4: Meningen, opinies van het blog:
Beeldvorming en inzichten bij menselijke interactieprocessen – Een terreinverkenning
Goethe (zonder -s) over…
Goethes aforisme (luidt)…
Kunnen we stellen dat waarheid datgene is wat je waarneemt?
In zijn basiswerk De filosofie van de vrijheid beschrijft Steiner dat als een vorm van naïef realisme. Voor meer daarover zie het gratis digitale exemplaar van dat boekwerk.
Bij het bestuderen van een boek als De filosofie van de vrijheid kan onder andere de inhoud van het volgende blog in overweging worden genomen: Geesteswetenschap.
Nee.
Je kunt kijken naar een stoel. Stel dat je die van achteren bekijkt, dan zie je dus de rugleuning en de achterpoten. Loop je er nu 180º omheen en je kijkt weer naar diezelfde stoel, zie je nu heel duidelijk de voorpoten, de zitting, eventueel de armleuningen, en wederom de rugleuning maar nu het gedeelte waartegen iemand zijn rug tegen laat leunen. Totaal andere waarneming over dezelfde stoel. De waarneming die een mens doet is een subjectieve, De stoel is een object, hoe jij ook naar die stoel, huis, auto, kijkt, heeft geen invloed op de vorm van dat object, die vorm blijft het zelfde, jouw waarneming niet.
Inderdaad te vinden in “De Filosofie van de Vrijheid” van Steiner. Uitermate taaie kost vond ik dat destijds…
Wat is er onwaar aan de achterkant van een stoel?
De positie van de waarnemer bepaalt wat ie waarneemt.
De waarnemer kan om de stoel heenlopen, of naar één kant blijven kijken, en zo meer.
De waarnemer kan zich focussen op de vorm, op het ontwerp, of het materiaal, op één centimeter, of het geheel. Kan er zelfs even op gaan zitten.
Wat verandert dat aan de stoel?
Wat daar onwaar aan is??? Helemaal niks. Jij stelde een vraag en ik gaf een antwoord. Maar uit bovenstaande blijkt dat je het antwoord al wist. Waarom vraag je het dan?
Ik vroeg of we kunnen stellen dat de waarheid bestaat uit wat we waarnemen.
Jij zei nee, ik zeg ja.
Dat is dus niet zo. De waarheid is dat jouw waarneming veranderd op het moment dat je je verplaatst ten opzichte van het object waar je naar kijkt. Verder niks.
En als je waarneming verandert, verandert de waarheid die je voor waar aan ziet, met je mee. Am I right?
Het woord zegt het ook, waar -nemen.
Je neemt iets als waarheid aan.
Ik begin mezelf weer tegen te spreken geloof ik.
Ik hou gewoon van filosoferen.
Niet van het studiematig onthouden van woorden maar juist steeds weer in het hier en nu opnieuw bekijken.
Een foto is iets anders dan een goed schilderij.
En waarom vraag jij waarom ik dat vraag?
En dan stel ik me voor dat er mensen rondom de stoel staan te debatteren.
De één zegt hij is zwart de ander zegt nee het is donkerblauw. Ze zijn het nergens over eens. Hij zit goed, volgens de ander zit ie voor geen meter, enzovoort. De stoel moet weg, is uit de tijd, en volgens een ander juist een uniek stuk dat sowieso moet blijven.
En die stoel staat daar maar.
En dan stel ik me voor dat ik op een afstandje sta te kijken, waar te nemen.
De stoel en de discussie zijn dan de waarheid, de werkelijkheid, de realiteit die ik zie.
Sta ik dan in het midden? Nee ik sta in het midden als ik deel zou uitmaken van de discussie, zonder één kant te kiezen.
Het midden is een soort neutraal terrein.
Maar wat is nou de waarheid?
WAAR bevindt zich waarheid?
Dat is een onderwerp waar je eindeloos met elkaar over zou kunnen blijven doorpraten.
Nee, Waarheid in spirituele zin is niet wat je waarneemt. Waarheid is wat niet meer opgedeeld kan worden. Maar Steiner heeft het hier over standpunten. Standpunten kunnen wel opgedeeld worden.
Er staat geschreven: zoekt en gij zult vinden.
Daar heb ik voor mezelf van gemaakt:
Stop met zoeken en gij hebt gevonden.
De waarheid is niet iets buiten jezelf.
Het menselijke denken scheidt alles, fragmenteert de waarheid en gaat dan de losse stukken nog uitpluizen, overal aan tornen, net zolang tot er van de waarheid niets meer over is.