In onze tijd is er een angst die vergelijkbaar is met de middeleeuwse angst voor spoken. Dit is de hedendaagse angst voor de bacillen. Deze twee toestanden van angst zijn feitelijk hetzelfde. Ze zijn in zover hetzelfde dat ze passen bij de twee tijden, de middeleeuwen en de moderne tijd. De middeleeuwen hadden een zeker geloof in de geestelijke wereld; daardoor was er vanzelfsprekend angst voor de geestelijke wezens. De moderne tijd heeft dit geloof in de spirituele wereld verloren, ze gelooft in het materiële, dus is er angst voor materiële wezens, zelfs als deze zo klein zijn.
Een onderscheid zou objectief hoogstens kunnen worden gevonden in het feit dat de spoken tot op zekere hoogte zelfstandige (Duits: anständige) wezens zijn in vergelijking met de kleine bacillen, die geenszins echt zodanig van aard zijn dat men werkelijk even erg bevreesd voor hen zou kunnen zijn als voor een spook.
Dit betekent natuurlijk niet dat voor de bacillen moet worden gezorgd en dat het goed is om als het ware samen te leven met bacillen. Dat moet beslist niet gezegd worden. Maar het is ook niet in tegenspraak met wat er werd gezegd, want bacillen zijn er zeker, maar geesten zijn er ook. Voor degenen die werkelijk in de geestelijke wereld geloven, is er met betrekking tot de realiteit geen verschil.
Wordt vervolgd
Bron: Rudolf Steiner – GA 154 – Wie erwirbt man sich Verständnis für die geistige Welt? – Bazel, 5 mei 1914 (bladzijde 46)
De grote Rudolf Steiner Citatensite 
anständig betekent fatsoenlijk, spoken zijn geen zelfstandige, maar fatsoenlijke wezens
Dat anständig fatsoenlijk betekent weet ik want dat staat in elk woordenboek. Het leek mij alleen niet het juiste woord in verband met spoken en al helemaal niet als Steiner daarbij ook nog spreekt over spoken als wezens waar men zeer bevreesd voor zou kunnen zijn.
Zelfstandig lijkt me nu ook niet een goede vertaling in deze context ; hier zou beter ‘deugdzaam’ , of zoiets staan …
fatsoenlijk (bn):aannemelijk, achtbaar, achtenswaardig, behoorlijk, beleefd, beschaafd, betamelijk, billijk, braaf, correct, decent, deftig, deugdzaam, eerbaar, eerlijk, eerzaam, gedistingeerd, gepast, goed, keurig, kuis, matig, net, netjes, ordentelijk, rechtschapen, redel, schikkelijk, welvoeglijk
Daarom heb ik er ook het Duitse woord tussen haakjes bij gezet. Dat betekent dat ik niet helemaal het juiste woord er voor kan vinden. Zo kan de lezer het zelf wel uitmaken.
Misschien:
….dat de spoken tot op zekere hoogte duchtige wezens zijn …..
Ja, het blijft moeilijk hier het juiste woord te vinden, want de hele zin is raadselachtig. Enerzijds lijkt hij te willen zeggen dat spoken in vergelijking met bacillen fatsoenlijke wezens zijn, maar anderzijds zegt hij weer dat spoken vrees aanjagende wezens kunnen zijn in vergelijking met bacillen.