In essentie is denken geen hersenproces

Niets van wat de mens hier op aarde ervaart, kan worden ervaren zonder op het lichamelijke te steunen. Men zou bijvoorbeeld heel gemakkelijk kunnen geloven dat het denken een zuiver geestelijke handeling is en dat het, zoals het op aarde in de menselijke ziel gebeurt, niets te maken heeft met het lichamelijk bestaan. Dat is in zeker opzicht juist. Maar hoe geestelijk op zichzelf staand het denken van de mens ook is, dit denken zou hier in het aardse bestaan niet kunnen verlopen als de mens niet op zijn lichaam en zijn processen zou kunnen steunen. 

Ik zal een vergelijking gebruiken, die ik bij deze gelegenheid al vaker heb gebruikt. Als een mens over de aardbodem loopt, heeft de aarde beslist niets wezenlijks dat de mens bepaalt; de mens draagt het wezenlijke in zichzelf (Duits: innerhalb seiner Haut sein wesentliches). Maar de mens zou als fysieke mens zonder de steun van de bodem helemaal niet in het fysieke bestaan kunnen zijn.

En zo is het met het denken dat leeft als proces van de ziel. Het is naar zijn wezen zeker niet een of ander hersenproces, maar het zou niet kunnen verlopen als het de hersenen niet als ondersteuning had hier in het fysieke leven. Alleen als men in dit licht de zaak bekijkt, heeft men een juiste voorstelling van de geest en ook van de fysieke geconditioneerdheid van het menselijk denken. Kortom, er is niets in de mens hier in het aardse bestaan dat zou kunnen bestaan zonder de steun van het lichaam.

Bron: Rudolf Steiner – GA 218 –  Geistige Zusammenhänge in der Gestaltung des  menschlichen Organismus – Stuttgart, 4 december 1922 (bladzijde 266)

8 gedachtes over “In essentie is denken geen hersenproces

  1. henri

    Denken is iets wat de mens idd op aarde heeft verworven vanuit een vroegere geestelijke toestand waarin de mensheid tervoren verkeerde als nog ongedifferentieerd eenslachtig ‘ weekachtig wezen en behept met een droombewustzijn en deel uitmakende van een gemeenschappelijk ziel ,de groepsziel . Vanuit deze krachten van de groepsziel ,die destijds ook het geslachteloze voortplantingsproces inhielden , werd aan de mens de mogelijkheid gegeven door bovenmenselijke wezens , de mensenleiders en volkszielen om daar een deel van te benutten om ,tijdens de verdichting van de ( oude) maanfase naar de aardefase , ook het Lemurische tijdperk genoemd , om daarmee innerlijke organen , zoals de hersenen mee te vormen . Alzo ontstond er een bemiddeling tussen de geest en het lichaam , en de intelligentie en het oordeel ontstonden geleidelijk in de mens om via het zinnelijk waargenomene te denken en de zinnelijke liefde te kennen als man en vrouw.
    Nu zal de weg naar boven gegaan dienen te worden , naar het vrije zintuigvrije denken ,naar de hogere bewustzijnsvormen inspiratie en intuitie , en onze lichamen zullen weerom veranderen en transparanter worden .Maar de mens had daarvoor eerst de verstoffelijking/verdichting nodig ( zondeval) , de bovenmemselijke wezens echter niet , zij hadden het denken niet nodig om de oeroude wereldwijsheid te kennen.

  2. henri

    “…….de mensheid tervoren verkeerde als nog ongedifferentieerd eenslachtig “
    Moet zijn :
    = ongedifferentieerd tweeslachtig ( androgyne )

    1. Ik neem aan dat je Steiners woorden bedoelt en niet die van Henri. Wat van ons geest en ziel is, kan nooit tot uiting komen als er niet ook een lichaam is. In een incarnatie is de stof(felijkheid) een absolute voorwaarde voor het verschijnen van onze individualiteit. Wat het denken betreft geeft Steiner vaak een aantal zelfde beelden voor het fiet dat de materie, dus onze fysieke hersenen, niet de gedachten, het denken voortbrengen. Zijn voorbeelden: de voetsporen op het strand zijn niet gemaakt door het zand als materie, maar ‘iets’ heeft ze afgedrukt; het glas met water heeft het water niet vanuit de glassubstantie gekregen, maar is er uit een andere bron ingekomen. Vanuit een andere bron komen volgens Steiner de gedachten in ons, maar om ze te kunnen denken hebben we een ‘glas’ nodig om ze op te vangen, materie waarin ze zich kunnen uitdrukken: onze hersenen. Dat laatste vind ik een buitengewoon interessant gezichtspunt omdat blijkt dat door eveneens niet-materiële dingen zoals liefde en aandacht voor het kleine kind, diens hersenen zichtbaar groter worden en gestructureerder. Steiner zegt ergens dat het zingen van de letter MMM voor een baby diens hersenen structureert.
      Lees eens ‘Mijn brein denkt niet, ik wel’ (Arie Bos) en er wordt je nog veel meer duidelijk..

      1. Haike

        Pieter dank je wel.

        Nee ik bedoel niet Henri, maar Steiner.

        Nou valt het kwartje voor me. En ik heb inderdaad dat beeld nodig van het glas wat je vult met water. Ik kende het voorbeeld niet, maar dat snap ik dan onmiddellijk.
        Arie was mijn oude huisarts, en zijn boeken staan hier bij mij in de kast en gelezen, kennelijk is daar een stuk niet blijven hangen, ik ga het er opnieuw bij pakken.

  3. Het komt er zeer in het kort op neer, Haike, dat het denken in wezen zuiver geestelijk is, maar dat het zich op aarde alleen kan manifesteren door de hersenen. Alleen door de dood of door inwijding bereikt de mens de lichaamsvrije toestand en het zuiver geestelijke denken. Ik kan het ook niet goed uitleggen. Ik moet hier even denken aan het gezegde: ‘De Franciscaan weet het, De Domincaan begrijpt het, De Jezuïet kan het uitleggen.’

Geef een reactie op Ridzerd Reactie annuleren