We moeten geheel onze opvoeding doordringen met het gevoel: de wordende mens staat voor ons, maar hij is de voortzetting van wat zich heeft afgespeeld in de bovenzinnelijke wereld, voordat de mens is geboren of verwekt. […]
En alleen als dat gevoel ons werkelijk doordringt, kunnen we werkelijk onderwijzen. Want gelooft u niet dat dit gevoel onvruchtbaar is! De mens is zo georganiseerd dat hij, met een juist georiënteerd gevoel, zichzelf richtinggevende krachten geeft vanuit deze gevoelens.
Als u dit gevoel niet verwerft, dat elke mens als een kosmisch raadsel doet aanzien, dan zult u alleen maar het gevoel kunnen krijgen dat u elke mens als een mechanisme beschouwt, en in de vorming van dit gevoel dat de mens slechts een mechanisme is, zou gewoonweg de ondergang van de aardse cultuur liggen. Daarentegen kan de opkomst van de aardse cultuur alleen worden gezocht in de doordringing van onze opvoedingsimpulsen met het gevoel van de kosmische betekenis van de gehele mens.
Bron: Rudolf Steiner – GA 294 – Erziehungskunst/Methodisch-Didaktisches – Stuttgart, 22 augustus 1919 (bladzijde 33-34)
De grote Rudolf Steiner Citatensite 
Misschien moet je ook naar het opwarmen van de Aarde op deze manier gaan kijken..
Ik ben razend nieuwsgierig hoe jij dit verband ziet. 🙂
Dag Jiska,
Ik weet niet of het me goed gaat lukken om het goed uit te leggen maar ik ga mijn best doen..
Jij vraagt naar het verband, maar mij is onduidelijk naar welk mogelijk verband je op zoek bent, dus ik heb geen flauw idee of mijn antwoord wel in de buurt gaat komen naar dat waar jij mogelijk naar op zoek bent..
Als ik het bovenstaande citaat lees, dan komt het er voor mij op neer dat Steiner er op wijst, dat de medemens die je ontmoet waar dan ook ter wereld, ongeacht diens achtergrond, cultuur, enz. veel meer is dan dat fysieke lichaam, wat je daar ziet staan, alleen dat “meer” is fysiek niet waarneembaar, die mens is deel van de gehele kosmos en de daarmee verbonden met de ontwikkeling die daarin plaats vind.
Een hele hoop mensen vragen zich dat in het geheel niet af of zijn daar niet mee bezig, of vinden dat onzin, maar toch zijn ze een deel daarvan. Je zou het misschien kunnen vergelijken met het kleine kind wat voor het eerst een boterham met pindakaas op z’n bord krijgt, en dan zegt “JA maar dat lust ik niet” en dan is het antwoord: “Maar dat wordt je ook helemaal niet gevraagd, dus opeten”
De Aarde warmt nu op, en de afgelopen week stonden de kranten er weer vol van. We moeten anders gaan eten, minder vlees, zorgen dat we minder Co2 gaan uitstoten enz. Maar ik vraag me dan af of dat wel echt iets gaat opleveren (waarmee ik niet op een verkapte manier wil zeggen dat het allemaal onzin is, en dus dergelijke maatregelen maar achterwege moeten laten om het tegen te gaan) omdat ik denk dat die opwarming onderdeel is van die kosmische ontwikkeling, en er dus nog iets veel groters speelt… Of dat klopt weet ik niet, maar als ik een klein berichtje lees van een paar jaar geleden dat er wetenschappelijke aanwijzingen zijn dat ook de planeet Mars opwarmt, of dat het zelfs al een aantoonbaar feit is, denk ik dat er dus iets veel groters speelt waar wij,(ik) onderdeel van zijn, en er iets gebeurt wat wij misschien wel niet zien zitten, maar dat wordt ons ff niet gevraagd, dus opeten, en niet zeuren….
Kan je er naar gaan kijken zoals in bovenstaande citaat, en mijn subjectieve interpretatie daarvan, dan maak je een eerste verbinding met dat hele grote onbekende, en als je een verbinding hebt, dan heb je ook invloed, ook al is die niet onmiddellijk zichtbaar….
Interessant Haike, en dank voor de uitvoerige omschrijving. Ik kan mij er wel in vinden en het klinkt ook best logisch eigenlijk :). Het is ook wel bevrijdend om het vanuit een ruimer perspectief te bekijken.
Een werkelijke pedagogische en educatieve relatie tussen leraar en leerling draagt veel met zich mee. Intermenselijke kruisbestuiving. En dan nog een ander aspect: imker Jos Schuylenburg en germanist en sociaal hulpverlener Frits Burger hielden zeven jaar geleden bij AViN Rotterdam een lezing over bijen in relatie tot de menselijke cultuur, welke breed bezien – impliciet – het thema raakt dat met dit steinercitaat van vandaag wordt aangeroerd: De Bijen en het Woord (Cahier, 8 oktober 2012).
De Amsterdamse Christengemeenschap heeft een jaar een wild volk te gast gehad, ergens bij het meest zuidelijke raam, tijdens de dienst kan je ze dan horen zoemen.
Nou wordt over het fundament in de Christelijke religie de volgende vraag gesteld: Bouw je je huis op het zand of op een rots?
In de Katholieke kerk is dan het antwoord, je bouwt je huis op een rots, want het zand spoelt weg en daarmee ook het huis wat erop staat.
Nee zegt de Christengemeenschap, je bouwt je huis niet op een rots, je bouwt je huis op het Woord.
Een oude rot in het vak bij de Christengemeenschap zei eens tegen mij, toen we het over dit onderwerp hadden: “Overigens weten ze dit in de Katholieke kerk donders goed, dat je je huis op het woord bouwt. Maar dat zullen ze nooit toegeven, want dan moeten ze tegelijkertijd toegeven dat ze een fout hebben gemaakt”.
Dus ik vond het niet zo gek dat die bijen daar zaten..
Dat is een mooie parabel.
Zo zou je dat kunnen afdoen, ja… Als een incident, als toeval. Maar als toeval onderdeel is van het verstandige, en geen tegenstelling, is het wel iets meer dan dat. Dan dan doe je Jos Schuylenburg en consorten er ook geen tekort mee, want ik denk dat die het wel bij het rechte eind hebben.
Niks afdoen of tekort doen. Een parabel kan wijzen op een diepere werkelijkheid. Dus hier hoeft geen sprake te zijn van tegenspraak.