De intellectualistische tijd vertroebelt de blik voor wat in het menselijk innerlijk is. […] De mens is bang om dieper te blikken in het eigenlijke eeuwige van de menselijke ziel, en vanuit deze vrees vestigde hij de leer: ‘Er is absoluut niets dan dit leven tussen geboorte en dood.’ – Het moderne materialisme is uit de vrees ontstaan, zonder dat het daar het geringste vermoeden van heeft. Een vrees- en angstproduct is deze moderne materialistische wereldbeschouwing.
Bron: Rudolf Steiner – GA 207 – Anthroposophie als Kosmosophie – Dornach, 23 september 1921 (bladzijde 23-24)
Eerder geplaatst op 18 november 2014
De grote Rudolf Steiner Citatensite 
Dat is me nog al niet een uitspraak! ‘Het moderne materialisme is een vrees- en angstproduct!’
We hebben ons intellect toch niet voor niks – het is belangrijk om de fysieke realiteit tot in de kleinste splinters en wetmatigheden te kennen.
Hoe kunnen we er achter komen waarvoor die vrees dan eigenlijk is?
Ik heb eens in een boek van W.F. Veltman gelezen dat velen de antroposofie afwijzen, omdat ze half bewust of onbewust voelen: als ik mij hiermee inlaat moet ik veranderen en dat wil ik niet. Steiner zelf zegt erover dat het ook vaak wordt afgewezen uit wat hij noemt Selbsterhaltungtrieb. Men bespeurt als het ware: als ik mij hierin verdiep raak ik in de war of ik weet niet wat ik hiermee moet beginnen.
Dus men voelt er toch een zekere angst voor.
We zijn toch allemaal in de loop van ons leven veranderd! De wereld wordt alleen maar interessanter als je zaken vanuit een andere optiek bekijkt.
Voorbeeld: op de christelijke basisschool (toen nog lagere school) kreeg ik een en ander te horen over de islam. Dat hoorde hier niet, ze moesten bekeerd worden, enz. Ook op de christelijke zondagsschool werd er zo over gesproken. Dus dat werd mijn opvatting over de islam.
Toen ik op mijn 19e als stuurman in de baai van Djedda lag, havenstad voor Mekka, stroomde er op een vrijdagochtend vroeg een bijzondere sfeer van geluid over het water dat mij heel diep raakte. Een soort muziek; het bleek de oproep tot het gebed vanuit een moskee. En de bootwerkers knielden om een uur of 11 allemaal neer, richting Mekka en gingen bidden – nog nooit heb ik in enig christelijk land bootwerkers zien bidden!
Toen ik later de boeken van Karin Armstrong las, en ook wat Steiner over de islam zegt, kreeg ik respect voor de islam en realiseerde ik me dat er ook fundamentalistische christelijke stromingen waren, denk aan de brandstapels in de middeleeuwen en het ‘Gott mit uns’ op de gespen van Nazi soldaten waarmee 6 miljoenen joden werden omgebracht.
Zo leer je anders te kijken naar de wereld. En dit is maar 1 voorbeeld!
Ben het wel met je eens, maar er zullen toch nog wel veel mensen zijn die halsstarrig aan hun vooroordelen blijven vasthouden en niet ergens anders voor open staan..
Dank voor het delen van deze prachtige ervaring Bernard!
Ik denk aan mijn ervaringen…… als in ons Limburgse dorpje de mensen gezamenlijk naar het kapelletje gingen om te bidden voor een zwaar zieke. Bij een trouwerij in de kerk , de bruid zich op een gegeven moment afzonderde en bij het Maria altaar neerknielde en de vrouw van de burgemeester het Ave Maria begon te zingen….de hemel was voor mij nabij.
Ja, dat is inderdaad ook heel bijzonder!
Dag Bernard,
Wat mooi dat je deze persoonlijke ervaring met ons deelt! Maar als ik het zo lees dan heb jij een verandering ondergaan, maar dat is toch iets wat je zelf doet, je durft het aan te gaan om te veranderen, anders te kijken naar mensen die een andere religie aanhouden dan de meeste mensen hier in West-Europa.
Maar ik denk dat jij die verandering hebt kunnen aangaan omdat je niet bang was voor wat er dan op je pad zou komen. Of misschien was je dat wel (alleen jij weet dat) maar had je zoiets van bang of niet ik ga het toch aan…
Toen ik het citaat daarnet las moest ik als eerste aan het Concilie van Constantinopel denken, (869 na Chr.) waarin de Katholieke Kerk besloot dat we het niet meer hebben over Lichaam, Ziel, en Geest. De Geest werd afgeschaft en er werd erkent dat de Ziel hier en daar wat Geestelijke trekjes had, maar dat was het dan ook wel.
En tot die tijd was het reïncarnatie principe/gedachte gemeengoed in alle lagen van de bevolking in Europa. Dat is er dus met harde hand door de Kerk uit geramd. Maar als dat gebaseerd is op de door Steiner verwoorde gedachte kan ik me er wel iets bij voorstellen.
En die angst zit heel diep, ook in de Antroposofische wereld en de mensen die daar rondlopen. Onder gelijkgestemden is het niet zo moeilijk om je antroposofische visie te uiten, maar ook daar zijn blijkbaar grenzen aan. Ik heb wel meegemaakt dat ik op een verjaardag van een goede vriend en vriendin van me was die allebei op een groot Antroposofisch instituut werken. In het kader daarvan waren er ook collega’s op verjaarsvisite, mensen die zich al jaren met de Antroposofie verbanden voelde, en van mening waren dat “Het” anders moest.
Nou,.. toen ik elementairwezens ter sprake bracht, en zich daar een klein gesprekje over ontstond, waar ik al onmiddellijk merkte dat een aantal mensen die eerst volop aan de conversatie meededen, nu hun mond hielden, daar hoorde ik een paar weken later van mijn vriendin van dat ik nog 2 dagen daarna het onderwerp van de dag was geweest. Over zulke dingen moest je het maar niet hebben, ze vonden het maar raar wat ik gedaan had, ik was een mafketel, dwaas, zweefkees, en wat nogal niet meer..
Overigens heeft mijn vriendin ze met een vilein zinnetje de mond gesnoerd omdat ze het zat was om het te moeten aanhoren.
Zo diep zit die angst dus….. En dat mogen ze gerust allemaal van me vinden, ik slaap er geen seconde minder om. Als ik er maar een tegen kom die niks van antroposofie weet en waar ik interesse kan wekken dan denk ik dat ik mijn werk goed heb gedaan. Wat diegene er uiteindelijk wel of niet meedoet is niet aan mij… En ik ben in die positie door mijn medisch verleden, ik vertel artsen dat reicarnatie voor mij persoonlijk een realiteit is.
En ja zegt er dan een gepromoveerd arts tegen me: Ik heb wel eens een familieopstelling gedaan van Bert Hellinger.
Wolfgang Weihrauch heeft via Verona Stael von Holstein een gesprek met de elemaintairwezens waarin die eigenlijk de vraag stellen: Blijft de antroposofische vereniging nou nog steeds een pak met stropdas dragen, of gaat ze een spijkerbroek dragen..
Maar Bernard je hebt er een Fan bij; mij!
Leonie bovenstaande
Ja, maar ik weet niet of dat angst zou zijn, Haike. In essentie hebben we allemaal de neiging om zaken die ver van ons begripsvermogen liggen, af te wijzen. Iemand zei ooit toen ik hem iets vertelde: “dat is niet zo, want ik heb er nog nooit van gehoord!” Zoiets heeft te maken met een beperkt referentiekader. En omdat hij 40 jaar ouder was dan ik, wist hij zeker dat ik zaken minder goed wist dan hij. Ik denk dat je open moet kunnen staan voor verdiepende levenservaringen, en die komen meestal onverwachts. En dan hangt het, lijkt mij, van je karma af of die levenservaring iets in je opent, oproept dat blijft en zich verder ontwikkelt. En zo’n ervaring verbreedt dan je referentiekader, waardoor je je open stelt voor meer vernieuwende ervaringen en je visie op de realiteit zich verdiept.
Je hebt dus onverwachtse levenservaringen nodig en bewustzijn voor wat dat in je oproept. En je moet wel over jezelf durven nadenken.
Helemaal mee eens Bernard, maar als ik ze niet vertel hoe ik tegen de zaken aankijk, zal een ander nooit de kans krijgen om te gaan stoeien met een andere zienswijze. Je hebt het terecht over karma maar dan is het karmisch gezien waarschijnlijk ook zo dat jij en ik daar ter plaatse zijn opdat er iets verteld kan worden, en er mogelijk iets kan veranderen. En er zullen inderdaad lui rondlopen die op basis van hun referentiekader zeggen dat het niet bestaat. Dan valt je zaaigoed dus in een onvruchtbare bodem, Maar je kunt wel proberen die vruchtbaar te maken met hetzelfde argument: Hoe kan je überhaupt het ergens over hebben als het niet bestaat?
Tolkien kan het niet hebben over Dwergen, Reuzen, Elfen, Tovernaars, Hobbits, als ze niet bestaan.
Iets wat niet bestaat daar kan je je niet eens een gedachte over vormen, laat staan een gesprek over voeren, want het bestaat niet, of het benoemen en het een naam geven….Dus beweren dat kabouters niet bestaan is een Contradictio in terminis…. 😇