De welvaart van een mensengemeenschap is des te groter, naarmate het egoïsme geringer is. Men is dus bij de omzetting daarvan in de werkelijkheid erop aangewezen dat men met mensen van doen heeft, die de weg uit het egoïsme vinden. Dat is echter praktisch onmogelijk, als de mate van wel en wee van elk individu door zijn werk bepaald wordt. Wie voor zichzelf werkt, moet geleidelijk in egoïsme vervallen. Alleen wie geheel voor de anderen werkt, kan meer en meer een onegoïstische werker worden. Daartoe is echter een voorwaarde noodzakelijk. Als een mens voor anderen werkt, dan moet hij in de ander het motief voor zijn arbeid vinden; en als iemand voor de menselijke gemeenschap als geheel werkt, dan moet hij de waarde, het wezenlijk belang en de zin van dit geheel voelen en ervaren.
Bron: Rudolf Steiner – GA 34 – LUCIFER- GNOSIS 1903-1908 – Geisteswissenschaft und soziale Frage – oktober 1905 (bladzijde 214)
Eerder geplaatst op 9 juli 2014
De grote Rudolf Steiner Citatensite 
Een mooi aanvulling en verduidelijking op het voorafgaand citaat.
„Wie voor zichzelf werkt, moet geleidelijk in egoïsme vervallen.”
Ik werk voor mijzelf en dat al jaren lang. Mijn egoïsme moet inmiddels geen grenzen meer kennen. Dat klopt ook wel, want ik probeer grondstoffen zo goedkoop mogelijk te verwerven.
„Alleen wie geheel voor de anderen werkt, kan meer en meer een onegoïstische werker worden.”
Ik werk vrijwel geheel voor anderen, mijn producten zijn niet voor mijzelf bestemd. (Maar gaan weer wel naar de hoogste bieder) Ben ik nu ook een onegoïstische werker?
„Als een mens voor anderen werkt, dan moet hij in de ander het motief voor zijn arbeid vinden”
Hierin heb ik ook hopeloos gefaald. Toen ik voor een ander werkte was mijn motief allereerst mijn gezin en mijzelf. Degenen voor wie ik werkte (feitelijk aandeelhouders), daar hield ik me niet eens mee bezig. Verder had ik nog als motief om plezier te halen uit mijn werk. Ook al een egoïstisch motief.
Ik denk dat ik een egoïstisch werker ben en dat het niet meer goed met me komt.
Je schrijft onder meer: ‘Ik werk vrijwel geheel voor anderen, mijn producten zijn niet voor mijzelf bestemd. (Maar gaan weer wel naar de hoogste bieder) Ben ik nu ook een onegoïstische werker?’
Heel veel werk dat gedaan wordt, wordt gedaan voor anderen. Of men nu in een autofabriek werkt of straatmaker is of winkelier, vrijwel al het werk is ten dienste van anderen. Maar het gaat erom wat het motief is. Als het motief is dat men er zelf geld mee wil verdienen, werkt men uit egoïsme. Als men echter genoeg geld zou hebben om van te leven en dan evengoed toch zou werken voor anderen zonder er geld voor te ontvangen, dan is men een onegoïstische werker.
Dan ben ik toch in eerste instantie een egoïstische werker, Ridzerd. Ik zou nooit om 4 uur uit bed zijn gegaan als ik er geen eigenbelang bij had. Ik achtte het wenselijk om eerst mijn gezin en mijzelf te onderhouden. Motief: zelf geld verdienen. Hard werken om mijn huis af te betalen.
Kortom eerst mezelf veilig stellen.
Daarnaast is er ruimte om anderen belangeloos te helpen. Het is leuk om anderen ergens mee te helpen. Dan ben ik weer een onegoïstische werker. Maar ik ben meer egoïstische werken dan onegoïstische werker. Doch ik zie dat eerste als een noodzaak om te kunnen bestaan.
Klopt helemaal, Zwerver. Wat je hier over jezelf schrijft, geldt in feite voor zowat alle of in ieder geval veel mensen. Alleen jij bent eerlijk genoeg om het toe te geven. Want veel mensen denken dat ze helemaal niet egoïstisch zijn, maar het uiteindeijk toch wel zijn. Dat kan ook bijna niet anders omdat arbeid en loon samen gaan. Daarom moet volgens Steiner loon en arbeid gescheiden worden. Het zou de bedoeling zijn dat niemand loon krijgt voor zijn arbeid en dat de kosten voor levensonderhoud ergens anders vandaan komen. Daardoor zou de mens langzamerhand een onegoïstische werker kunnen worden.
Ik breng het Steinercitaat Arbeid en cultuurontwikkeling (De grote Rudolf Steiner Citatensite, 6 mei 2017) in herinnering. Dat citaat luidt:
Rudolf Steiner (GA 97a; Berlijn, 31 oktober 1905 ; bladzijde 232)
” […] In het vierde cultuurtijdperk (Grieks-Romeins 747 v.Chr.-1413 n.Chr.) werd de arbeid als eerbetoon uitgevoerd (slavenarbeid). In het vijfde cultuurtijdperk (ons huidige Germaans-Angelsaksische tijdperk 1413-3573) wordt de arbeid als product (Duits: Ware) behandeld (verkocht). In het zesde (Slavische) cultuurtijdperk (3573-5733) wordt de arbeid als offer uitgevoerd (gratis arbeid). Het economische bestaan zal dan gescheiden zijn van de arbeid; er zal geen eigendom meer zijn, alles is gemeenschappelijk. Men werkt dan niet meer voor zijn eigen bestaan, maar verricht alles als absoluut offer voor de mensheid. […] ”
De mensheid leeft nog niet in het zesde cultuurtijdperk. Daarom is het niet verwonderlijk dat het volslagen werken voor de ander nog geen algemeen cultuurgoed is, maar dat arbeid nog (in ons vijfde cultuurtijdperk; ons huidige cultuurtijdperk) over het algemeen als product wordt behandeld of verkocht.
Of je de term freie Arbeit (GA 97a, bladzijde 231) in de gegeven context onverkort als gratis arbeid kunt vertalen, weet ik overigens niet.
Had even verkeerd ingelogd. Bovenstaande is mijn reactie.
En deze snelkoppeling leidt exact naar bladzijde 232 van GA 97a.
Dat wil zeggen bladzijde 231 van de boekuitgave waar de steinertekst staat. Sorry voor de verhaspeling, spraakverwarring.
Mooie aanvulling, John. Bedankt.
@Ridzerd OM 14:55
Steiner had duidelijk geen weet van de communistische nachtmerrie. In theorie een prachtverhaal, in werkelijkheid milieu vervuiling, knechting, rijen voor voedsel enzovoorts. Loon en arbeid gescheiden is een mooi ideaal. Maar daar moeten we het ook maar bij laten denk ik.
Ik denk dat hij een kind van zijn tijd was en teveel een idealist.
Steiner had duidelijk wél veel kennis en verstand van het marxisme/communisme. Zoals bijvoorbeeld blijkt uit de volgende tekst uit Anthrowiki. En daar wou ik het verder ook maar bij laten.
https://anthrowiki.at/Marxismus
Lijkt mij verstandig, iemand moet toch zich echt verdiepen in de hele antroposofie om tot een echt begrip te kunnen komen en niet zo maar wat gaan roepen.