Bewustzijn/Onderbewustzijn

In het menselijk zieleleven zijn diepten die zich niet in begrippen, voorstellingen, wilsuitingen, in ieder geval niet in de bewuste, uitleven, maar alleen in het karakter, de aard van het willen, in het cachet van het menselijk zieleleven. Een onderbewust zieleleven is het; en alles, wat in het bewuste zieleleven kan zijn, wat dan een rol speelt, is ook in het onderbewustzijn.

Emoties, passies, sympathieën en antipathieën, die we in het het gewone leven op bewuste wijze duidelijk in de ziel voelen, zij kunnen ook in de onderbewuste regionen zijn, worden echter in deze niet waargenomen, maar werken in de ziel als een natuurkracht, werken zo in de ziel als bijvoorbeeld de spijsvertering in het organisme onbewust werkt, – behalve dat ze psychisch en niet lichamelijk zijn.

Er is een heel gebied van onderbewust zieleleven. En veel van wat de mens in het leven beweert, wat hij in het leven gelooft en zegt, dat gelooft en zegt hij volstrekt niet op grond van voorwaarden waar hij zich volledig van bewust is; maar hij gelooft en meent en huldigt zijn opvattingen vanuit het onderbewuste zielenleven, omdat gevoelens, neigingen, waar hij zich niet bewust van is, hem daartoe drijven.

Bron: Rudolf Steiner – GA 63 – Geisteswissenschaft als Lebensgut – Berlijn, 6 november 1913 (bladzijde 63-64)

Eerder geplaatst op 8 maart 2014