Waarom moest de geestelijke blik verduisterd worden?

Hoe komt het nu dat tegenwoordig de mensen het gevoel voor het geestelijk leven dat aan al het aardse leven ten grondslag ligt, kwijtgeraakt zijn? En waarom moest dat zo komen? Richten wij eens de blik op wat ons in de directe nabijheid omgeeft. Als u dat wat toen (Steiner doelt hier op de cultuurperiode van ongeveer 3000 tot 500 voor Christus) de mensen overal omgeven heeft, kon vergelijken met wat de mensen tegenwoordig omgeeft, dan zou u vinden: Toen bezat de mens slechts de allernoodzakelijkste middelen om zijn leven op deze aarde te behouden; daartegenover had hij nog meer waarnemingsvermogen voor het bovenzinnelijke. Deze waarneming van de geestelijke wereld moest terugtreden om de mensen de mogelijkheid te geven de huidige heerschappij over de aarde te verwerven. Al onze vooruitgang in techniek en industrie was slechts mogelijk door onze materialistisch geworden wereldbeschouwing en doordat de geest, de bovenzinnelijke wereld, terugtrad.

Dus ten koste van de geestelijke waarneming veroverde de mens zich in de loop van de laatste eeuwen de heerschappij over de fysieke wereld. Het is een oeroude wet der mensheid, dat vaardigheden die op het ene gebied verworven worden, slechts door het achteruitgaan van vaardigheden op een ander gebied gewonnen kunnen worden. Nooit zou de mens bijvoorbeeld de verkeersmogelijkheden van tegenwoordig hebben kunnen scheppen, als niet de andere vermogens teruggetreden zouden zijn. Om alles wat ons vandaag de dag omgeeft te verwerven, moest de waarneming van het geestelijke op de achtergrond raken. Ter verovering van de materiële wereld moest afstand genomen worden van hetgeen de mens eens vervuld was.

Zo zien wij de mensen de blik op de geestelijke wereld verliezen en zien we hoe de materialistische gezindheid van de mensheid bezit neemt. En wie gelooft dat hij zelf niet midden in dit materialisme staat, vergist zich. De opgave der geesteswetenschap is niet iets te negeren, zij oefent geen kritiek uit op de wereld van heden; zij toont veeleer dat het afdalen in de materie een noodzakelijkheid was. De grote horizon van het geestesleven der mensheid moest zo lang terugtreden; en daarmee hangt ook samen dat de oude wijze van begrip voor geestelijke dingen verloren gegaan is. De waarheden waren indertijd in de oude, toenmalige vorm. Hoe zij echter tegenwoordig aan het begrip van de mensen nader gebracht kunnen worden, dat wil de geesteswetenschap tonen. Dat is het waarop het aankomt. De antroposofie is dus niets anders dan een instrument om de diepste waarheden voor de hedendaagse menselijke geest begrijpelijk te maken, om deze in hun diepten te bevatten.

Bron: Rudolf Steiner – GA 100 – Menschheitsentwickelung und Christus-Erkenntnis – Kassel, 16 juni 1907  (bladzijde 19-20)

Eerder geplaatst op 13 augustus 2013

Stuntelige fantasieschepsels

Het is toch vreemd dat er mensen zijn die geloven dat onze aarde met de zon en de andere planeten eens een grote dampnevel was en anders niets, en dat zich daaruit zon en aarde gevormd hebben, en door samensmelten (Zusammenschießen) van de materie de mens, en dat hij zich zo steeds verder ontwikkelt en eenmaal in de aarde begraven zal zijn: het geheel een zinloze episode! De toekomstige cultuurgeschiedenis zal veel moeite hebben, deze stuntelige fantasieschepsels te begrijpen; te begrijpen hoe eens de menselijke fantasie zo krankzinnig kon zijn om dit als serieuze voorstelling aan te nemen.

Bron: Rudolf Steiner – GA 127 – Die Mission der neuen Geistesoffenbarung – Zürich, 25 februari 1911 (bladzijde 100)

Eerder geplaatst op 8 augustus 2013

Waarom zou ik mij bekommeren om wat zich na de dood afspeelt?

Dat is iets wat de mens tegenwoordig maar heel moeilijk inziet. De mens denkt: waarom zou ik mij bekommeren om wat zich in de geestelijke wereld afspeelt? Als ik sterf ga ik hoe dan ook de geestelijke wereld in, dan zal ik wel zien en horen, wat daar is! – In ontelbare variaties kunt u dat horen, die gemakkelijke manier: Ach, wat zou ik mij voor mijn dood druk maken om het geestelijke! Ik zal wel zien wat daar is; want dat kan immers niets veranderen aan mijn verhouding tot de geestelijke wereld, of ik mij er hier mee bezighoud of niet! – Zo is het echter niet. De mens die zo denkt, zal een schemerachtige en duistere wereld kennen leren. Hij zal niet veel kunnen onderscheiden van wat u beschreven vindt in mijn boeken over de geestelijke werelden. Want dat de mens hier in de aardse wereld zijn geest en ziel verbindt met de geestelijke wereld, dat maakt hem pas vaardig tot zien, doordat hij zich hier daarop voorbereidt. De geestelijke wereld is daar; de vaardigheid erin te zien, moet u zich hier op aarde verwerven, anders bent u blind in de geestelijke wereld.

Bron: Rudolf Steiner – GA 107 – Geisteswissenschaftliche Menschenkunde – Berlijn, 22 maart 1909 (bladzijde 257)

Eerder geplaatst op 7 augustus 2013

Waar lust tot discussiëren is, daar is in de regel geen weten van de waarheid

Beschouwt u het over het algemeen als een teken dat men een of andere zaak eigenlijk niet weet, als men over een bepaalde zaak begint te discussiëren. Waar weten is, wordt dat weten verteld en er is dan eigenlijk geen bijzondere lust om te debatteren voorhanden. Waar lust tot discussiëren is, daar is in de regel geen weten van de waarheid. De discussie begint pas met het niet-weten, en het is altijd en overal een teken van achteruitgang met betrekking tot de ernst van een zaak, als discussies beginnen. Opheffing, ondergang (Auflösung) van een bepaalde stroming kondigt zich altijd met discussies aan. Dat is zeer belangrijk dat men op geesteswetenschappelijk gebied steeds meer en meer leert begrijpen dat de wil tot discussiëren eigenlijk als een teken van onwetendheid kan worden opgevat; echter zou datgene wat tegenover het discussiëren staat, de wil tot leren, de wil om meer en meer in te zien waar het om gaat, beoefend moeten worden.

Bron: Rudolf Steiner – GA 107 – Geisteswissenschaftliche Menschenkunde – Berlijn, 15 februari 1909 (bladzijde 235)

Eerder geplaatst op 24 juli 2013 

Het land der vreugde en gelukzaligheid

Wat bedoelt men met het land der vreugde en gelukzaligheid? Het is de vreugde van de onbegrensdheid, de eeuwige activiteit, het eeuwige werken. Waarom kan alles wat ons in de aardse wereld bedrukt, ons in het Devachan (geestesland, goddelijke wereld) niet meer bedrukken? Het Devachan is geen oord der gelukzaligheid, doordat ons genietingen ten deel vallen, zoals de mens ze in de aardse wereld verlangt en begeert, maar doordat hij vrij is van zijn lichaam, vrij is van dat wat naar zinnelijke lusten verlangt, vrij is ook van wat hem begrenst, en omdat het hem mogelijk wordt om op datgene, wat anders van buiten op hem werkt, terug te werken.

Wat ons begrenst in de zintuiglijke wereld, is verwijderd, wat ons smart kan doen, is er niet meer. Want waardoor ontstaat de smart? Doordat op ons astraallichaam of op ons fysieke lichaam indrukken gemaakt worden. Deze lichamen hebben we afgelegd, als wij in de geesteswereld zijn; de aanleiding (Duits: Grund) voor de smarten en de onlustgevoelens, die wij in de fysieke wereld beleven, is weggevallen. Omdat niemand meer egoïstisch kan zijn, kan ook niemand meer egoïstische vreugden verlangen; omdat niemand meer een astraallichaam heeft, is men vrij van alles wat de eigen persoonlijkheid bedrukken kan. Daarom noemt men het Devachan het “Land der verrukking”, het “Land der gelukzaligheid”.

Bron: Rudolf Steiner – GA 88 – Über die astrale Welt und das Devachan – Berlijn, 25 februari 1904 (bladzijde 141)

Eerder geplaatst op 1 februari 2012