Een filosoof, de zeker ook in noordelijke landen niet onbekende Schopenhauer, heeft naast het vele foutieve dat zijn filosofie bevat, een zeer juiste zin uitgesproken met betrekking tot de principes van moraliteit, namelijk: ‘Moraal prediken is gemakkelijk, moraal in praktijk brengen (Duits: begründen) is moeilijk.’ Zeer waar is deze uitspraak, want er bestaat eigenlijk nauwelijks iets gemakkelijkers dan op een manier die de meest algemene principes van menselijk voelen en ervaren benadert, uit te spreken wat een mens doen of laten moet, opdat hij een goed mens zal zijn.
Weliswaar voelt menigeen zich zelfs beledigd als beweerd wordt, dat het gemakkelijk is. Maar het is gemakkelijk en wie het leven, wie de wereld kent, zal ook niet betwijfelen dat over nauwelijks iets zo veel gesproken wordt als over de juiste grondbeginselen van het morele handelen. En in het bijzonder is één ding ook waar, dat men in feite de allergrootste instemming bij zijn medemensen vindt als men over deze algemene principes van moreel handelen spreekt. Het voelt om zo te zeggen zo aangenaam voor de luisterende gemoederen dat men zonder meer kan instemmen met wat de spreker zegt, als hij de meest algemene principes van moreel gedrag naar voren brengt.
Wordt vervolgd
Bron: Rudolf Steiner – GA 155 – Christus und die menschliche Seele: Theosophische Moral – Norrköping, 28 mei 1912 (bladzijde 69-70)
De grote Rudolf Steiner Citatensite 
met “begründen ” bedoelt Schopenhauer: maar verklaren waarom het zo moet.
‘Vestigen’ haalt hier de betekenis onderuit.
Volgens mij bedoelt Schopenhauer hier niet ‘verklaren’ maar hij bedoelt, dat het gemakkelijk is om over moraal te praten en te preken, maar om het in praktijk te brengen is veel moeilijker. Ik geef toe dat ‘vestigen’ echter niet een erg goed woord is hiervoor, maar als iemand een beter woord weet, dan hoor ik het graag.
‘onderbouwen’
misschien iets?l
Onderbouwen is volgens mij ook niet helemaal het goede woord. Want er wordt door Schopenhauer en ook door Steiner bedoeld dat het praten over moraal gemakkelijk is, maar dat het in de praktijk weinig of geen resultaat heeft. Men kan een of andere morele leerstelling wel goed onderbouwen, maar dan komt men eigenlijk ook niet verder dan het praten over moraal. Het geeft uiteindelijk niet de kracht om ook te doen waarover men praat.
precies
Dan gewoon: ‘moraal in de praktijk brengen is . . . ‘
Ja, misschien is dat beter, dan zal ik dat er maar van maken. Ik zet het Duitse woord er dan tussen haakjes bij; dat doe ik wel vaker als ik twijfel hoe iets vertaald moet worden.
in het Engels luidt het ‘to give them a foundation’.
Dat is precies onderbouwen. Als men iets echt begrepen heeft, moet men gek zijn om de moraal aan zijn laars te lappen. De hele geesteswetenschap van S is erop gericht de mensen de geestelijke wetten te leren begrijpen. En dan hebben ze nog de keuze om te doen of niet te doen.
Begründen betekent in het Duits niet ‘in de praktijk brengen’, sorry.
Dat het in het Egels vertaald is met ‘to give them a foundation’ weet ik, want ik heb dit citaat vandaag ook op de Engelse site geplaatst. Maar men moet wel uitgaan van de Duitse tekst en dan kan volgens verschillende woordenboeken ‘begründen’ betekenen: ‘baseren, motiveren, argumenteren, beredeneren, bouwen’ , maar ook ‘vestigen, grondvesten, stichten, oprichten.’
Ik ben het wel met je eens dat ‘in praktijk brengen’ ook niet helemaal goed is, maar ‘onderbouwen’ in mijn ogen ook niet. Want zelfs als men materialist is en niets van ‘het hogere’ wil weten, kan men morele stellingen heel goed preken en onderbouwen, maar dan komt er evengoed niet veel of niets van terecht.
zie Rudolf Steiner, Spirituele ethiek:
Waar halen wij onze normen voor goed en kwaad vandaan, wat is de bron? ‘Moraal prediken is gemakkelijk, moraal funderen moeilijk,’ zei Schopenhauer al. Steiner beantwoordt de vraag: ‘Hoe is het kwaad in de loop van de evolutie mogelijk geworden?’
@Willy Het kwaad was noodzakelijk om keuzevrijheid te verkrijgen. Dat betekent dus dat men geen moraal moet prediken, maar dat men moet leren voelen hoe “niet te kiezen”.
Moraal in de dagelijks leven in de praktijk brengen?? Of:
Moraal in de dagelijkse realiteit toepassen? / ten uitvoer brengen?? Of:
Moraal in de dagelijkse realiteit gestalte geven / funderen??
?
Moraal wekken
?
Dat is beslist geen gekke vondst, Jen. Maar ik laat het nu maar staan zoals het is, Iedereen weet nu denk ik wel wat er bedoeld wordt en daar gaat het uiteindelijk om.