Het oog is gevormd door het licht voor het licht

Hoe bekend zijn voor de negentiende eeuwse wereldbeschouwer de woorden van Schopenhauer: ‘De wereld is mijn voorstelling’, ‘Geen kleuren, geen licht zonder oog’. – Goethe zet hier zeer logisch tegenover: ‘Zeker, zonder oog is geen licht waar te nemen; zeker, als de ogen er niet zouden zijn, dan zou de wereld duister en stom (?- Duits: stumm) zijn!’

Ik heb vaker, zelfs in openbare voordrachten, op dit gezichtspunt van de negentiende eeuw opmerkzaam gemaakt. Maar Goethe zet hier het omgekeerde tegenover: ‘Zonder licht geen oog, want het licht heeft het oog gevormd voor het licht.’ Uit onbestemde organen, zegt Goethe, heeft het licht het oog geschapen (Duits: hervorgezaubert)!

Bron: Rudolf Steiner – GA 175 – Bausteine zu einer Erkenntnis des Mysteriums von Golgatha – Berlijn, 14 april 1917 (bladzijde 259)