We staan helaas in een wereld waar in onze huidige beschaving de mens slechts in zeer beperkte mate naar de levenspraktijk geleid wordt. […] De volle liefde tot de praktijk, de volle liefde zelfs tot wat onze handen grof (Duits: im groben) moeten verrichten, wordt in het huidige schoolonderwijs slechts in zeer geringe mate ontwikkeld.
Juist echter, als men op deze wijze vanuit werkelijke mensenkennis onderricht en opvoedt, zal men de overgang vinden, dat het kind, als het de rijpe leeftijd bereikt heeft, een innerlijke, vanzelfsprekende behoefte heeft een praktisch mens te worden. We proberen daarom in de Vrije Scholen (Duits: der Waldorfschule), omdat we de kinderen leiden tot de leeftijd dat de rijpheid nadert, overal het praktische in de school in te voeren. We proberen handwerken, dat tegelijkertijd als kunstzinnig handwerken wordt behandeld, in de school te brengen.
We hebben de Vrije School zo ingericht, dat jongens en meisjes door elkaar zijn. Het heeft tot nu toe niet de geringste schade in de onderwijsvoering veroorzaakt. Er is echter wat anders uit gebleken, namelijk dat de jongens meisjeswerk, breien, haken enzovoort buitengewoon graag doen, en dat juist met betrekking tot dit handwerken een prachtige samenwerking plaatsvindt in de Vrije School. En misschien neemt u mij deze persoonlijke opmerking niet kwalijk: Degene die als jongen eens in de school breien of haken heeft geleerd, die weet, hoeveel naar boven gestroomd is in het hoofd van dit breien leren, van dit haken leren; hoeveel overgegaan is van dit hanteren van de breinaalden en het inrijgen van de naalden in de consequente ontwikkeling van het logisch denken. Dat lijkt misschien paradoxaal, het behoort echter toch tot de intimiteiten van het leven.
Bron: Rudolf Steiner – GA 304 – Erziehungs- und Unterrichtsmethoden auf anthroposophischer Grundlage – Kristiania (Oslo), 24 november 1921 (bladzijde 173-174)
Zie ook: Nietzsche-dispuut
Eerder geplaatst op 10 februari 2014
De grote Rudolf Steiner Citatensite 
Breien is ook mediteren !
De apostel Paulus werkte voor zijn levensonderhoud als handwerker.
In Handelingen 18 lezen we iets over het beroep dat Paulus uitoefende. Hij kwam in Korinte aan en trof daar een Jood aan, Aquila, die met zijn vrouw Priscilla uit Rome was verbannen, omdat keizer Claudius alle Joden uit die stad wilde hebben. Paulus kwam bij hen. Dan staat er:
‘En omdat hij hetzelfde handwerk uitoefende, bleef hij bij hen, en zij werkten samen, want zij waren tentenmakers, zeilwerkers en tapijtmakers van hun handwerk’
Vader Jozef leerde zijn zoon het timmermans en meubelmakervak.
Bij de vorige plaatsing van dit artikel verwees ik in een reactie naar een artikel over de menselijke hand en intelligentie.
Omdat de link daar niet meer werkt, geef ik deze nogmaals https://vrijeschoolpedagogie.wordpress.com/2013/07/09/vrijeschool-menskundige-achtergronden-1
Pieter, ook bij deze werkte de link niet. Ik heb het nu bij beide blogs hersteld.
Met veel dank!
Een poos geleden las en noteerde ik een tekst (??) i.v.m. onze hand. Ik geef die hierbij graag mee :
‘Onze hand is niet alleen het lichaamsdeel, dat ons in staat stelt om voorwerpen of schepselen aan te raken en vast te grijpen; de hand is een samenvatting van heel ons wezen en al onze organen zijn erin vertegenwoordigd. Uiteraard is dit een vreemd idee voor de meeste anatomen, maar op een dag zullen zij ontdekken hoe intelligent de handen werden geconcipieerd. Ze zijn ook zeer gevoelig en men zou vaker rekening moeten houden met hun waarschuwingen. Soms waarschuwen zij je wanneer je ziek zult worden, maar je schenkt er geen aandacht aan, je merkt niet op dat aan het uiteinde van je vingers zich een verandering in de energiestroom heeft voorgedaan.
Het is voor een groot deel aan de handen te danken dat de mens erin geslaagd is om de materie te beheersen, maar zij spelen ook een rol op spiritueel gebied. Het vermogen van de hand om heilzame golven in de ruimte te sturen of schadelijke stromingen te vernietigen, ligt aan de oorsprong van zekere magische praktijken, maar het is toch gevaarlijk om zich over te geven aan deze praktijken, zonder voorafgaande kennis’.
R. Steiner zegt ook in één van zijn spreekwoorden ‘der Auftrag der Hände als entscheidende Gestalter unserer Zukunft’ – die bouwmeester van ons leven kan worden :
Der Mensch…..
Du bist des Urgeistes Auge,
er sieht durch dicht sein Schaffen.
Du bist des Urgeistes Hand,
er schafft durch dich seine Schöpfung.
Dank voor deze bijdrage, Rita. Wie op zoek gaat met Steiners aanwijzing(en) dat de materie een uitdrukking is voor/van de geest, kan heel bijzondere dingen tegenkomen.
Alleen door onze handen kunnen we daad!-werkelijk iets aan de schepping toevoegen.
Dat besef vormt één van de basale achtergronden van bv. het handenarbeidonderwijs op de vrijeschool.
Zie o.a. boetseren
Bedankt Pieter.
Wat zijn wij ‘Rijke Mensen”!
Een hartelijke groet. Rita