Logisch denken

Parallel met de occulte scholing gaat een zekere scholing van het denken samen, zonder welke men zo’n spirituele scholing niet kan doormaken. Dat komt doordat het denken een eigenschap heeft, die de andere dingen niet hebben. Zijn we bijvoorbeeld op het fysiekzintuiglijk gebied, dan nemen we met de fysieke zintuigen waar wat zich op het zintuiglijk gebied bevindt, niets anders. Op het zielsgebied (Astralplan) gelden de astrale waarnemingen, en het geestelijke (devachanische) horen geldt alleen in het geestesgebied (Devachan); kort gezegd, ieder gebied heeft zijn eigen waarnemingen. Maar een ding loopt door alle werelden heen en dat is het logisch denken. De logica is hetzelfde op alle drie gebieden. En dus kan men op het fysiekzintuiglijk gebied iets leren, wat ook voor de hogere gebieden geldigheid heeft. […] In het eigen scherpe denken heeft men de zuiverste innerlijke gids. Dan is de goeroe alleen nog een vriend van de leerling, die raadgevingen geeft, want de beste goeroe vormt men in zichzelf met het eigen verstand.

Bron: Rudolf Steiner – GA 95 – Vor dem Tore der Theosophie – Stuttgart, 2 september 1906 (bladzijde 121-122)

Eerder geplaatst op 14 januari 2013

20 gedachtes over “Logisch denken

  1. henri

    De valkuil is hier namelijk dat bijv doorsnee wetenschappers denken dat zij degenen zijn die het best en meest logisch denken, wat dus niet waar is Logisch denken is voor hen gelijk aan wetenschappelijk denken .Zo iemand is er dan toe geneigt te denken : ik denk met mijn brein ( zie vorige citaat) en ik heb de waarheid in pacht ! En alternatievelingen zouden niet logisch denken ,dat zijn ‘ zwevers ‘ volgens deze eersten !
    Het is ook zo dat het logische denken verandert , want het etherische lichaam komt opnieuw los (vooral aan ons hoofd ) bij de huidige mens die open staat voor de geestelijke wereld ,en dan wordt ook ‘ logisch denken’ anders dan vroeger . Alles evolueert mee

  2. Prachtig Steiner citaat. Mijn complimenten, Ridzerd. Met behulp van nauwkeurige kennisname van methodisch natuurwetenschappelijk onderzoek kan het logische denken verder worden geschoold en het logische denken bewijst duidelijk ook zijn waarde voor geestelijke ervaringen. Denk aan dit verband ook aan Steiners geschrift De filosofie van de vrijheid (GA 4), welke de subtitels ‘Hoofdlijnen van een moderne visie op mens en wereld – Observaties in de ziel volgens de methode van de natuurwetenschap‘ draagt.

    Voorts kan in dit verband gewezen worden op aforisme 71 uit Goethe’s Sprüche in Prosa. Een aforisme welke door Steiner als motto en beginselverklaring is gebruikt bij de oprichting van de Antroposofische Vereniging in 1913 en bij de Algemene Antroposofische Vereniging in 1923/24. Zie: Ware wijsheid (Sprüche in Prosa, 10 januari 2015).

    1. Toevoeging: in de derde voordracht van de belangrijke voordrachtenreeks Exkurse in das Gebiet des Markus-Evangeliums (GA 124) behandelt Steiner de culturele geboortemomenten van wetenschap en logica en hun blijvende betekenis en waarde voor de menselijke cultuur. In die voordracht doorloopt hij in dat opzicht de verschillende cultuurfasen en knoopt hij tenslotte aan bij het wereldbeeld van Copernicus. Hier een inhoudsopgave van die derde voordracht gehouden in het jaar 1910:

      GA 124 – DRITTER VORTRAG, Berlin, 7. November 1910
      Entsprechungen zwischen der Entwicklung des einzelnen Menschen durch die Jahrsiebte und der ganzen Menschheit durch die nachatlantischen Kulturepochen. Das aus der Atlantis ererbte, bildhafte Wissen der altindischen Rishis. Das Finden von Begriffen für das übersinnliche Wissen durch Zarathustra. Das Anwenden der übersinnlichen Begriffe auf physische Tatsachen in der ägyptischchaldäischen Epoche. Die Frage nach der Berechtigung der Begriffe bei Aristoteles, und die Begründung der Logik. Das Verlieren des Zusammenhangs mit der Wirklichkeit bei Kant. Der noch mißlungene Versuch einer Erneuerung der Psychologie bei Franz Brentano, und die Notwendigkeit eines spirituellen Einschlags. Die Vergeistigung des Kopernikanismus als Zukunftsaufgabe.

      Een voordracht die het bestuderen zeker waard is.

      1. Toevoeging twee. Heel duidelijk is Steiner met deze zinsnede in het citaat dat Rizerd vandaag biedt:

        “[…] De logica is hetzelfde op alle drie gebieden (fysiek-zintuiglijk gebied, zielsgebied en geestelijk gebied [J.W.]). En dus kan men op het fysiek-zintuiglijk gebied iets leren, wat ook voor de hogere gebieden geldigheid heeft. […]”

        En dat is volledig in overeenstemming met de inhoud van de derde voordracht uit GA 124, hierboven vermeld, en ook volledig beantwoordend aan een vruchtbare kruisbestuiving die (1) antroposofie als geesteswetenschap en (2) natuur (beta)-, en gamma en alfa wetenschappen volgens Steiner met elkaar kunnen hebben.

    2. John, een vraagje : …de subtitels ‘Hoofdlijnen van een moderne visie op mens en wereld – Observaties in de ziel volgens de methode van de natuurwetenschap‘ draagt. .. Ik bezit een oude uitgave van Filosofie der Vrijheid –uitg. Servire – en ik vind daarin niet de door U aangegeven subtitels terug. Bedoelt U misschien uit ‘De laatste Vragen’ :”De Consequenties van het Monisme ?

      1. Rita, op bladzijde 3 van de Duitstalige versie, Die Philosophie der Freiheit staat als subtitel afgedrukt: Grundzüge einer modernen Weltanschauung – Seelische Beobachtungsresultate nach naturwissenschaftlicher Methode en dat is dus door uitgeverij Vrij Geestesleven vertaal als Hoofdlijnen van een moderne visie op mens en wereld – Observaties in de ziel volgens de methode van de natuurwetenschap.

        De oude uitgave van uitgeverij Servire, Filosofie der Vrijheid (MarktPlaza), heb ik ook in huis gehad. Het is het eerste boek, die versie, welke ik van Rudolf Steiner met veel genoegen en grote belangstelling bestudeerde. Wat jij noemt: De laatste Vragen: De Consequenties van het Monisme is een aanhangsel, geen subtitel. Als het goed is staat in de uitgave van uitgeverij Servire ergens als subtitel vermeld: Grondtrekking van een moderne wereldbeschouwing. Resultaat van observaties op zielsgebied volgens natuurwetenschappelijke methode. Zie de omschrijving op de webpagina van MarktPlaza.

    3. John, ik vermoed dat “Grondtrekking van een moderne wereldbeschouwing. Resultaat van observaties op zielsgebied volgens natuurwetenschappelijke methode” de inhoudelijke omschrijving is van het gehele werk ‘Filosofie der vrijheid’. Ik kan alvast beginnen met hoofdstuk III : Het denken in dienst van de Wereldbeschouwing. Het ene hangt met het andere samen, toch! Bedankt voor de moeite die U nam.

      1. Prima insteek Rita. In de uitgave van Vrij Geestesleven heeft hoofdstuk 3 ‘Het denken in dienst van de ervaring’ meegekregen. Veel lees- en studieplezier toegewenst.

  3. leonieheine

    Dit gaat niet over het wetenschappelijk denken maar verlichtend denken,Ik begrijp dat zo, stel je maakt iets mee en je wordt ten eerste helemaal doortrokken van innerlijke emotie en beroeringen, dan kun je afstand nemen en je licht er over laten schijnen via het lichtend denken, die dan wel eerst los moet staan van de persoonlijke emoties van dat moment! Zo begrijp ik dit citaat. Dat het belangrijk is voor de persoonlijke ontwikkeling om bewustzijn te ontwikkelen.

  4. Ik begrijp dit citaat als volgt:

    Ieder gebied heeft zijn eigen waarnemingsorganen.
    De logica is voor alle gebieden gelijk.

    a²+b²=c²

    Het verstand is het orgaan om logica op het fysiekeplan te ontwikkelen.
    Het logische denken is op het fysiekeplan het hoogst haalbare wat betreft geestelijke ontwikkeling.
    Wil ik hogerop dan moet ik het fysiekeplan verlaten.

      1. De laatste zin is eigenlijk bedoeld als luchtige afsluiting.
        Goed, Kortom op aarde kan ik de logica opnemen met mijn verstand.
        Verdere ontwikkelingen op diverse gebieden zijn mede afhankelijk van mijn lot.

  5. Zuivere wiskunde heeft al raakvlakken met het bovenzinnelijke,men kan namelijk zich een volmaakte driehoek voorstellen,die in werkelijkheid helemaal niet bestaat. Ook de wetten die in die driehoek gelden hoeft men niet met ogen te zien om ze te kunnen begrijpen. Logica derhalve kan men ook toepassen op niet zintuigelijke waarnemingen. In het voorbeeld van Jendieng 3×3+4×4=5×5

Geef een reactie op cheesecurve Reactie annuleren