Wegen naar de hogere geheimen zijn er een groot aantal. Niet dat de ultieme wijsheid die de mens veroveren kan, veel vormen zou kunnen aannemen; dat is niet het geval. De hoogste wijsheid is uniform. Waar en wanneer ook ooit mensen leven of geleefd hebben, als ze eenmaal tot de hoogste wijsheid gekomen zijn, dan is deze hoogste wijsheid voor alle mensen een gelijkvormige, zoals het uitzicht vanaf een bergtop, als men geheel boven is, gelijkvormig is. Maar er zijn verschillende wegen om de top van de berg te bereiken, en men zal de weg kiezen welke vanuit het startpunt, waar men staat, de geschiktste is. Als men op een bepaald punt bij de berg staat en een weg vanuit de eigen positie kan hebben, dan zal men niet eerst om de berg heen lopen. Zo is het ook met de weg die naar de hoogste kennis voert.
Het gaat erom dat de uitgangspunten die men moet kiezen, vanuit de aard van de mens te nemen zijn. Wat hier in beschouwing komt, daar slaan de mensen vandaag de dag veel te weinig acht op: er moet rekening gehouden worden met de grote verscheidenheid van de menselijke natuur. Anders georganiseerd dan tegenwoordig waren – hoewel misschien ook niet voor de gewone anatomie en fysiologie, maar voor het fijnere spirituele onderzoek – de hogere wezensdelen van het oude Indische volk, zodat het mogelijk was tot vandaag de dag een wonderbare geheim- of geesteswetenschap te behouden en ook de daarbij behorende methode der inwijding: de zogenaamde yogascholing. Deze oosterse yogascholing is de weg, welke naar het hoogtepunt der kennis voert bij een zo georganiseerde natuur als de onderdanen van het oude Indische volk ze hadden. Voor de huidige Europeaan zou dezelfde weg even onzinnig zijn als wanneer iemand, staande aan een bepaald punt aan de voet van een berg, eerst om de berg heen zou willen lopen, om een weg te zoeken en te benutten. De aard van de tegenwoordige Europeaan is heel anders dan de oosterse aard. Anders dan tegenwoordig was ook de menselijke natuur georganiseerd rondom de tijd van het ontstaan van het christendom, enige eeuwen voordien en enige nadien.
Bron: Rudolf Steiner – GA 55 – Die Erkenntnis des Übersinnlichen in unserer Zeit und deren Bedeutung für das heutige Leben – Berlijn, 14 maart 1907 (bladzijde 179-180)
Eerder geplaatst in twee delen op 24 en 25 november 2012
De grote Rudolf Steiner Citatensite 
Een heel belanrijk thema in de voordrachten en geschriften van Steiner .
R Steiner wist dat het onzinnig was voor de westerse mens (en ook voor de hedendaagse oosterlingen ) om via de Yoga methoden van weleer te beoefenen die op de ademhaling gebaseerd waren om tot het hogere bewustzijn te komen . de lucht ( prana) is nu eenmaal ontzield ,er zit geen geest meer in zoals drie-duizend jaren geleden.
Doch wat eertijds in de lucht zat ,dat zit nu in het Licht. Waargenomen licht wordt to de gedachten in het hoofd van de mens .De Zon is in ons !
Het Christuswezen dat zich met zijn etherisch lichaam verbonden heeft met onze aarde !
Beoefen daarom met de zintuigen , nl het waarnemen (= inademen ) en het denken (=uitademen) : dit is is de NIEUWE -YOGA -WIL .
Daarop kwam ook Goethe en wist tot het Oerfenomeen der dingen door te dringen , via de zintuiglijke perceptie .
Zo werken de wereldgedachten van buitenaf naar het innerlijke binnenste (objectieve) en werkt de wil van binnenuit naar buiten ( het zogenaamde subjectieve) .Objectief en subjectief niveau vallen dan samen tot een eenheid zoals dat in de Oude hebreeuwse leer nog bestond .
Een beetje een late reactie – intensieve koorrepetities!
Van die Yoga-visie van R. Steiner had ik nog niet eerder gehoord. Best boeiend : Lucht versus Licht.
‘Waarnemen en denken’. Is Goethe ook verder geraakt in het doordringen naar de Oerfenomenen via de waarneming?
Ik bedoel met verder : ook via het denken conform R. Steiner? Of bleef bij Goethe vooral ‘de waarneming’?
Goethe is niet kunnen doordringen tot wat R Steiner als de imaginaties en het echte zintuigvrije denken beschrijft ., volgens ik me herinner .
Goethe zegt wel dat het hem gelukt is om de zeg maar, de zogenaamde “Oer plant” te schouwen…
Maar het is toch wel een bijzonder duo en zeker vullen ze mekaar kernachtig aan.
Wel goed dat er aan waarnemen –“goed waarnemen” : een hele klus – veel nadruk op wordt gelegd.
Bedankt voor uw toelichting Henri! Rita
Rita, hier een blogbericht van me over over dat onderwerp: Manifestaties van het licht (Cahier, 30 september 2012).
Wat een goede synchronisatie op dit ogenblik : het in de pas lopen van citaten en spreuken…Onuitputtelijk!
Ik ben alvast opnieuw gestart met lezing van ‘Theosofie’ en ontdek een heleboel meer; waar ik dus vroeger zomaar overheen zag of misschien intussen vergeten raakte. Natuurlijk is ‘kunnen en mogen vergeten’ ook erg belangrijk dacht ik. Bedankt John.
Heb wat zitten uitpluizen hierover , want het is reeds een beetje in vergetelheidd geraakt …
Goethe ,evenmin als Hegel zijn niet tot een werkelijk directe innerlijk aanschouwing van het bevrijdingsproces gekomen .Hj ervaarde wel een bevrijdende helderheid in de ideeën van de natuurwerking. Dit resulteerde bij hem tot een bepaald soort intuitief kennen van de dingen ,een hogere trap van kennen in de menselijke geest dat men het ‘aanschouwend denken ‘ noemt (Anschauende urteilskraft) .
Goethe kwam intuitief tot waarheden in de natuurwetenschappen, maar de gewone wetenschap minachte dat en moest alles via bewijzende methode hebben zoals dat in de mechanika volgens ‘regels’ het geval is .Doch volgens Steiner is de juiste methode in de organische wetenschappen (mens, dier ,plant) wel de intuitieve mehthode en niet deze van het bewijzende oordeelsvermogen .
Bij het intuitieve denken worden ons door de geest onmiddelijk de samenhang tussen inhoud en vorm toegereikt .Dat is niet het geval bij het nadenken in de anorganische natuur ,waar men met de zintuigen iets gewaarwordt (bv een smaak) en dan door het nadenken tot de vorm komt .
De activitiet van de zintuigen , de zintuiglijke organisatie wordt dan door de geest verricht . Zo onderscheidt men ook het ‘type’ bij de organische natuur , ipv het oerfenomeen in de anorganische natuur .Het oerfenomen is daar iets dat zo moet gebeuren ,uit pure noodzakelijkheid, Steiner noemt het oerfenomeen daarom ook een ‘fundamenteel feit’ .
citaat :
“Wij hebben gezien dat het oerfenomeen in zuivere gedachtenvorm zichtbaar wordt ,wanneer men de in aanmerking komende factoren naar hun eigen wezen binnen het denken in samenhang brengt . Men kan echter de noodzakelijke voorwaarden ook kunstmatig creëren .Dat vindt plats bij ‘ wetenschappelijk experimenten’ .(GA 2 , waarnemen en denken )”
Dit is het ‘ rationeel empirisme ‘waarover Goethe en Schiller met elkaar correspondeerden :namelijk zintuiglijke gebeurtenissen in een samenhang die slechts door het denken kan worden begrepen .
Goethe bracht het wel tot een heel hoge vorm van kennen .Het enige ontbrekende was , dat hij het niet bij zichzelf tot heeft onderzocht (evenmin als Hegel).
Zijn kennen bracht hem naar een soort van ‘ scheppende geesten’ , die net zoals zijn steeds een nieuw idee voortbrengen die de gehele ideeën wereld omvat , zo ook een plant wordt voortgebracht die alle vorige planten omvat .
Doordat Goethe zodanig steeds maar bezig was met het waarnemen en het denken te verbinden ,”waarnemend denken en denkend waarnemen” , vergat hij “het -denken zelf waar -te -nemen ” .
citaat :
En uitsluitend door waarnemen van het denken verwerft de mens de vrijheid van geest .De ideeën treden pas werkelijk tevoorschijn door de menselijk acticiteit of anders gezegd ,wanneer de mens zijn eigen activitetit zelf waarneemt .De waarneming wordt zelf tot idee .Het wwaarnemen van het- zichzelf -voorbrengende is het waarnemen van de vrijheid.
Goethe heeft dit ervaren en beoefende een zekere vrije activiteit naar nooit werd deze voor hemzelf tot een waarnemingsobject.
To slot nog een paar citaten :
“Hegel en Goethe kunnne beiden niet tot een aanschouwen van de vrijheid komen , omdat zij het vermogen missen om het innerlijkste wezen van de gedachten wereld te aanschouwen.
In beiden leeft dezelfde voorstellingswijze .[…]Beiden willen de zelfwaarneming vermijden .Goethe heeft echter zijn denken geconcenrteerd op gebieden waarin dit gebrek aan waarneming niet nadelig werkt .ook al heeft hij de ideeënwereld nooit als waarneming gezien , hij heedt wel in de ideeën wereld geleefd en hij heeft deze in zijn observaties betrokken. Hegel heef evenmin als Goethe de ideeën wereld als waarneming , als individueel geestbestaan aanschouwd. Maar hij heeft huist zijn denken geconcentreerd op de ideeênwereld.Zijn voorstellingen zijn daarom hieromtrent in veel opzichten scheef en onwaar ” ( GA 6 , Goethe s wereldbeschouwing , R Steiner ) .
Henri, bedankt voor alle moeite die je nam. Het wordt me meer en meer duidelijk nu. Dank ook voor de bronvermelding en voor de citaten. Een zalige en vredevolle Kersttijd toegewenst! Rita Vervoir