U weet allemaal dat een moeilijke berekening een andere werking op ons denken heeft dan een roman. Wij merken dat wij moe worden van ons denkleven, als het ons inspanning kost. Dit kan zelfs des te minder betwijfeld worden, aangezien het een middel is om gemakkelijker in te slapen. Het moeten echter geen voorstellingen zijn die ons bijzonder irriteren, ook niet gedachten die ons zorgen geven, maar gedachten die moeilijk zijn voor ons. Dit kan ieder mens hoe dan ook zelf ervaren: dat hij naar verhouding gemakkelijk inslaapt, als hij zich voor het inslapen doordringt met voorstellingen die hem aan een gevoel van plicht binden.
Bron: Rudolf Steiner – GA 143 – Erfahrungen des Übersinnlichen/Die drei Wege der Seele zu Christus – Winterthur 14 januari 1912 (bladzijde 31)
Eerder geplaatst op 29 augustus 2012
De grote Rudolf Steiner Citatensite 
‘ dat hij naar verhouding gemakkelijk inslaapt, als hij zich voor het inslapen doordringt met voorstellingen die hem aan een gevoel van plicht binden’
Ik vind dit een prachtig citaat. Maar wat is plicht? Hoe rekbaar is plicht? Je bouwt er gemakkelijk zorgen in.
Tot mijn pensioenleeftijd was plicht mijn taak in het literatuuronderzoek ‘prior art’ studies bij Janssen Pharmaceutica , met daarbij nog zorg voor gezin, inwonende demente moeder, tuin, koor enz.. Na die tijd krijgt het plichtbesef precies meer grootte, meer inhoud, meer verdieping. Het is wonderbaarlijk. Tegenwoordig slaap ik in met de dagelijkse citaten van Steiner –met enorme dank aan Ridzerd – Plicht? en wissel ik af (ik maak lappendekentjes –patchwork) met zoeken, in mijn hoofd, naar de passende kleuren en tekeningen… -Plicht?
In Filosofie van de vrijheid lees ik :
“Wie plichtsgetrouw handelt, de normen braaf en fatsoenlijk handhaaft, is allerminst verachtelijk, maar evenmin moreel. Hij continueert het verleden zonder toekomst te scheppen. Moreel is het handelen dat toekomst schept”
Scherp van elkaar onderscheiden, Rita. Complimenten! En dank.
Met instemming van Steiner sprak Johann Wolfgang von Goethe als volgt over plicht en liefde met spreuk 604 opgetekend in het geschrift ‘Sprüche in Prosa’ (vanaf 1 november 2014 meer op een nieuw weblog van me over de inhoud van dit geschrift):
“Plicht, waar men liefheeft, wat men zichzelf gelast.”
Dat is wat anders als een kantiaanse plichtsnorm. Voor meer daarover zie: Deontologie – Wikipedia (Emanuel Kant: ‘Handel alleen naar die maxime waarvan je tegelijkertijd kunt willen dat zij een universele wet zou worden‘; ‘met andere woorden: “richt je in je doen en laten uitsluitend naar gedragsregels waarvan je zou kunnen willen dat iedereen zich ernaar richt.“).
In mijn ogen kan deze kantiaanse plichtsnorm een subtiele vorm van zelfzucht, egoïsme en al te nadrukkelijke eigendunk impliceren, en wel in de trant van: “wees zoals mij, want ik ben liefde” en voortreffelijk enzovoort. Hoeveel en wat voor relatievormen lopen daar niet op stuk?
Zie ook het volgende tekstdeel uit Steiners voorwoord bij dit geschrift, Goethe’s wereldbeschouwing in zijn Sprüche in Prosa:
” […] Goethe laat het zedelijke uit de ideeënwereld van de mens ontstaan. Niet objectieve normen en ook niet de enkele driftwereld beheersen het zedelijk handelen; maar de in zichzelf heldere ideeën, waarmee de mens zijn eigen weg bepaalt. Hij volgt ze niet uit plicht, zoals hij objectief-zedelijke normen volgen moest. En ook niet uit dwang, zoals men driften en instincten volgt. Maar hij dient ze uit liefde. Hij heeft ze lief zoals men een kind liefheeft. Hij wil hun verwerkelijking en zet zich voor hen in, omdat ze een deel van zijn eigen wezen zijn. De idee is richtsnoer, en liefde is de drijvende kracht in de Goetheaanse ethiek. Voor hem is plicht, “wat men liefheeft, wat men zichzelf beveelt”. (Vergelijk dit met spreuk 604.) […]”
Bedankt John voor die mooie inhoud.
Graag wil ik intekenen op die weblog ‘Sprüche in Prosa, als het kan. Het lijkt me boeiend!
“Plicht, waar men liefheeft, wat men zichzelf gelast”
Ik geef je hier vast mijn email adres : rita.vervoir@telenet.be
Een hartelijke groet en een rustige nacht toegewenst.
Graag gedaan Rita. Prima. Dank je. Je e-mailadres is genoteerd. 1 november gaat het van start.
Hartelijke groet,
John
Dank voor het compliment, Rita. Je schrijft dat je inslaapt met die citaten. Hoe doe je dat eigenlijk, ik bedoel, lees je ze dan op tablet of smartphone?
Inderdaad, plicht gaat ook vaak samen met zorgen. Nu schrijft Steiner dat plichtsgetrouw, braaf en fatsoenlijk handelen allerminst verachtelijk is, maar evenmin moreel.
Potverdorie, het is ook nooit goed.;-) Handelden alle mensen maar plichtgetrouw, braaf en fatsoenlijk, dan zou de wereld er heel wat beter uit zien.
Dag Ridzerd, het verwerken van de Citaten is misschien een beetje naïef , maar bij mij moet dat zowat handmatig gaan. Ik moet dat letterlijk kneden –dat moet door mijn handen gaan, dan pas incarneert dit alles in mij. De Filosofie van de Vrijheid heb ik alzo letterlijk helemaal met de hand uitgeschreven. .. Nu print ik ’s avonds ‘ het citaat en aanverwante mededelingen’, en die gaan mee naar bed. Ik overdenk en ja het zandmannetje komt gauw…Een dagje later krijgt mijn man Paul de afdrukken en soms mijn commentaren. Dit gebeurt evenwel niet systematisch omdat Paul al een hele tijd ziek is. Ik heb geen problemen met papierverspilling daaromtrent. Later zal ik daarvan wel afstand kunnen nemen zeker, als ik een beetje verder ben op de weg? Slaap wel.
Rita Vervoir
Helemaal niet naïef, Rita, ik denk dat je op die manier de citaten veel beter onthoudt. Ik zet elke dag drie verschillende citaten bij WordPress, één op de Duitse, één op de Nederlandse en één op de Engelse weblog. Dat doe ik meestal een dag van tevoren. Maar dan onthoud ik het zo slecht, dat ik de volgende dag wel eens denk: Nu, ik ben benieuwd wat er vandaag weer op staat. 🙂
En Jezus zei: Ik ben de weg, de waarheid en het leven! Niemand komt in Liefde tot de Vader,zonder mij erin te herkennen. Steiner erkent de betekenis van Jezus Christus, als inspirator van zijn Geest, maar kadert Jezus, terwijl een opener relatie met het Levende Woord gewenst is!
Immers onze kinderen zijn in eerste instantie verbonden met de Goddelijke Geest, pas na zes dagen krijgt de wereldgeest vat op hen.
Zet het kind jonger dan zes dagen centraal,
dan komen we er allemaal!
Niet alleen ons eigen kind, maar elk kind waar het zich ook bevindt!
De wereldgeest moet zich via het kind(onzijdig) jonger dan zes dagen verbinden met de Goddelijke Geest, pas dan kan het vrouwelijke en het mannelijke zich weer verenigen met het Androgyne(oorspronkelijk) zijn van de mens. Één worden met alles wat is!
Tot zover
Vriendelijke groet
Walter Hebing