Als een Rus in de politiek gaat wordt hij beslist ziek of hij sterft eraan. Hij heeft zo weinig aanleg voor politiek dat hij ziek wordt en er aan doodgaat. Dat is wel wat erg radicaal gezegd, maar dit verschijnsel doet zich voor. In de Russische volksziel is niets aanwezig, wat innerlijk verwantschap heeft met de degelijke politiek van de Engelse of de Amerikaanse volksziel.
Bron: Rudolf Steiner – GA 186 – Sociale en antisociale impulsen in de mens – Bern, 12 december 1918 (bladzijde 17) Vertaling: Wyts ten Siethoff
De Russen en sovjets hebben natuurlijk diep geleden onder het marxisme, leninisme en stalinisme in de 20e eeuw. Na de periode van de Koude Oorlog volgde Perestrojka met boegbeeld Michail Gorbatjov en trad vervolgens ‘de sloper van de Sovjet-Unie’, Boris Jeltsin als ‘ongelikte beer’ even aan de macht. Daarna kwam Vladimir Poetin aan het bewind. Eigenlijk tot op de dag van vandaag.
Anna Politkovskaja schreef daarover een spraakmakend boek Poetins Rusland (2004). Wat haar duur kwam te staan, in 2006 werd ze vermoord.
Hier een documentaire over Anna Politkovskaja (Engelse ondertiteling):
Ex-wereldkampioen schaken Garry Kasparov vestigt zich (voorlopig) niet meer in Rusland uit angst voor politieke vervolging: Schaker en politiek activist is bang voor een politiek proces in Moskou (360 Magazine, 6-6-2013). In het recente verleden zond de VPRO nog een reportage uit over Kasparovs politek activisme: Garry Kasparov: schaakkampioen en Russische oppositieleider. In John Gray’s boek Het Onsterfelijkheidscomité (2011) wordt waanzin en wreedheid verbonden aan het voormalig Sowjetregiem voortreffelijk geanalyseerd.
Maar Steiner zei dit in 1918, dus toen nog niet echt duidelijk was wat de Stalinistisch-communistische ellende in Rusland zou teweeg brengen.
Ik heb trouwens zo mijn twijfels over de ‘degelijke politiek van de Amerikaanse volksziel’.
Steiner voorspelde bijzonder grote ellende bij invoering van het communisme in Rusland. Zeker als de bolsjewieken de macht zouden grijpen, wat dus ook gebeurd is, waardoor de mensjewieken buiten spel werden gezet. Op een zeker moment gaf hij zelfs aan, meen ik me te herinneren, dat het niet langer dan 2 X 35 jaar stand zou kunnen houden (utopie) en zie wat dat betreft de rekensom 1919 + 70 = het jaar 1989. In 1917 vond de Russische revolutie plaats en wel in twee etappes: de Februarirevolutie (1917) en de Oktoberrevolutie (1917). De politiek van Amerika wordt over het algemeen sterk gevoed door zelfzuchtige motieven volgens Steiner. Flink doordesemd met welbegrepen eigenbelang. Dynamiek van altruïsme versus egoïsme is bij Amerikanen anders dan bij Europeanen en Aziaten.
Ja – dat klopt, maar hoe komt-ie dan aan de ‘degelijke politiek van de Amerikaanse volksziel’?
Ingewikkeld onderwerp. Goede vraag. Hoe verhoudt een volksziel zich tot allerlei geledingen van een samenleving? Waaronder ook groeperingen en individuen die binnen die samenleving lijnrecht tegenover elkaar (kunnen) staan? Volgens Steiner, althans zoals ik het van hem begrepen heb, zet je als mens een stap in de goede richting als je niet wegdroomt, wanneer je menselijke zelfzucht, een reëele menselijke geaardheid, niet wegmoffelt als zou zulks louter ongewenst en verwerpelijk zijn. Je ziet in het Westen, in het bijzonder bij de Engelssprekende volkeren, dat men zich inspant, wat zeker niet makkelijk is, om deze menselijke eigenschap een juiste plaats en ook zekere (gerechtvaardigde) ruimte toe te kennen. Dat kristalliseerde zich dan ook snel uit in wetgeving en constituties, nog altijd in beweging en ontwikkeling. Wat dat aangaat zie je natuurlijk voortdurend enorme polarisatie tussen met name (westerse) politici en tussen economen over allerlei issues. Algemeen belang, gemeenschappelijk belang, groepsbelang en eigen belang. En we weten, als antroposofen, dat wezenskenmerk, basiseigenschap van het astrale lichaam zelfzucht en egoïsme is, nietwaar? Denk in dit verband ook aan de opvattingen en analyses van Thomas Hobbes; strijd van allen tegen allen als uiterste mogelijkheid. Op micro- mensniveau: ’t astraal lichaam kan omgevormd worden tot een geestzelf, maar niet van de ene dag op de ander en zeker ook niet zonder inachtneming van vrijheid en vrije keuzemogelijkheden. Engeland en Amerika lopen vooruit met de ontwikkeling van de bewustzijnszielecultuur; Russische volksziel is verbonden met de ontwikkeling van een geestzelf cultuur. Zie voorts Amerika’s rol als het gaat om het ontstaan van een aquariustijdperk, nog niet aangebroken: Amerika en het lentepunt in Waterman uit GA 349.
Voorts onderscheidt Steiner, zeker ook in het Westen, invloed op politiek, economisch en cultureel terrein door ingewijden en niet-ingewijden. En je hebt ingewijden en niet-ingewijden in allerlei soorten en maten; diverse agenda’s voerend.
Natie en volkszielen zijn niet identiek met elkaar. Van het Westen gaat een machtsimpuls uit, macht op wereldschaal. Maar binnen dat Westen vindt tevens een strijd plaats. Je zou het een interne strijd kunnen noemen. Steiner rept daarover in zijn voordrachtenreeks Die Polarität von Dauer und Entwickelung in menschenleben (GA 184). Zie de tweede voordracht daaruit, bladzijde 31 tot en met 50, waarin hij rept over (1) comteanisme, benthamisme en goetheanisme als zeer reële cultuurstromingen en (2) een enorme oppositie van spiritualisten (dus niet spiritisten) tegen de politiek-culturele-economische wereldbeschouwing van Jeremy Bentham, tegen een zeker element daarvan: het ideaal van het grootste geluk voor het groots aantal mensen op aarde (maximalisering van het menselijk geluk; ook naar kwantitatieve maatstaven). In de derde voordracht van GA 184 gaat Steiner dan onder andere dieper in op Marx en het Marxisme, waarbij hij ook een verband legt met werking van de Achtste Sfeer.
Voorts vallen met name westerse dystopieën in het oog. Waarschuwingssignalen, wake-up-calls.
Inderdaad – de huidige politieke situatie in de VS in de ban van de commercialiteit en het extreme nietsontziende inhumane en alles vernietigende winstbejag en de bewustzijnszielecultuur zijn 2 verschillende dingen. Het is goed om me dat te realiseren. Dank je voor je intro.