Een uiterlijke, in het sociale denken optredend gevolg van het materialisme: het langzamerhand in de loop van de 19de eeuw opkomend nationaliteitsprincipe, dit pochen op de nationaliteit, dit uitsluitend leven willen in de nationaliteit. Dat is de oppositie tegen geest en ziel, want het geestelijk-psychische bekommert zich niet om de nationaliteit. De zielen die tegenwoordig in Europa leven, zijn in veel gevallen vroeger in Amerika geweest; de zielen die tegenwoordig voornamelijk in Japanse lichamen leven, die zouden in het geheel niet wat de ziel betreft op hun voorouders moeten wijzen, maar op de tijd van de volksverhuizingen in Europa. Ja, de Amerikanen zouden niet zo trots hoeven te zijn op hun voorouders, hun bloedverwante voorouders in Europa, maar zouden erop moeten wijzen, hoe ze geleefd hebben ten tijde van het mysterie van Golgotha in Azië en daar een nog niet doorchristende cultuur hebben meegemaakt, zodat zij het ook zijn die het christendom door uiterlijke traditie en uiterlijke opvoeding aannemen. Ook van deze kant is er nog een scherpe oppositie tegen het geestelijk-bovenzinnelijk opvatten van de wereld.
Bron: Rudolf Steiner – GA 202 – DER MENSCH IN SEINEM ZUSAMMENHANG MIT DEM KOSMOS – Dornach 14 december 1920 (bladzijde 154)
De grote Rudolf Steiner Citatensite 
Tja… ik wil best aannemen dat dat zo zou kunnen zijn.. maar om dit te weten dien je inderdaad geesteswetenschappelijk ver ontwikkeld te zijn, en Steiner was dat dan wel maar ik niet, en ik denk velen met mij. In mijn belevenis begin ik er net aan te ruiken en te proeven.
Ik vind het citaat op zijn zachtst gezegd dan ook een verwijtende indruk naar al die mensen maken, waarvan ik me afvraag of dat wel terecht is.
Het maakt op mij geen verwijtende indruk. Ik zie het meer als een waarheid en de waarheid is niet altijd leuk om te horen.
Dat velen het echter helemaal niet voor waarheid houden, is een andere zaak.
Beste Ridzerd en ook Haike,
’t Lijkt me dat we deze voordracht, gehouden in Dornach tegen kerstmis 1920 (na WO I), kunnen zien in het licht van de stemming die destijds over iedereen waasde.
Hij sprak tegen verschillende nationaliteiten (oa bouw goetheanum) en gezien de achter hen liggende verschrikkingen waren ze, erg begrijpelijk, doortrokken van een palet aan (tegenstrijdige) gevoelens.
Op duidelijke en ook bedekte wijze wilde R.St. “helpen” en daarnaast wijzen op een toekomstig aardegebeuren.
Cisca
En de Nazi’s waren natuurlijk al in opkomst. Drie jaar later, 1923, vond er al een aanzet tot een staatsgreep in Duitsland plaats: Bierkellerputsch – Wikipedia. Dit werd verijdeld en Hitler werd hiervoor een jaar opgeborgen (jaar 1924) in De gevangenis van Landsberg, alwaar hij samen met zijn trawant Rudolf Hess zijn beruchte boekwerk Mein Kampf schreef. Op 15 mei 1922 werd Steiner belaagd door Nazi handlangers: Verslag over een aanslag op Rudolf Steiner door extremisten, verslag van Walter Heijden.
Zie trouwens ook Walter Heijdens inleiding bij zijn boek Rudolf Steiner versus nationaal-socialisme: Inleiding: “Rudolf Steiner versus nationaal-socialisme”. Het boek is nog verkrijgbaar via bijvoorbeeld Boekwinkeltjes.nl.
Voorts mag worden aangetekend dat Steiner, en daarin stond hij niet alleen, geen heil maar wel onheil verwachtte van De Vrede van Versailles, afgesloten in 1919; een verdrag dat ingegeven werd door nationalistische belangen. Voor meer daarover met betrekking tot Steiner zie bijvoorbeeld het Nawoord van Edith Boeke achterin in het boekwerk Sociale Toekomst van Rudolf Steiner (GA 332A).
Dank je John voor dit bericht: heb je ooit : de Berlijnse trilogie van Ker gelezen, dat boek sluit naadloos aan bij die gruwelijke tijd, en super spannend. Mien
Heb je mijn reactie ontvangen, anders later. Mien
Dag Mien. Nee ik ken het boekwerk Berlijnse trilogie van de Britse schrijver Philip Kerr niet, maar ik zie dat het goed aangeschreven staat. Verhalen inderdaad volledig gesitueerd in het Nazi tijdperk. Hier een interessant TV interview dat Philip Kerr pakweg drie jaar geleden afgenomen werd.
Lees het maar John, toevallig stond het boek weer in nrc of trouw, als bijzonder aangemerkt, vandaar de gedachtensprong naar jouw artikel over die gruwelijke tijd. Het is jaren geleden dat ik deze thriller heb gelezen, en huiver! Mien