In oude tijden hebben de mensen helderziende openbaringen gehad en ze hebben deze niet begrepen; ze hebben ze pas later leren begrijpen. Tegenwoordig moet de mens eerst begrijpen, moet zijn intellectualiteit inspannen, moet zijn verstand inspannen, en als hij zich inspant door wat in de geesteswetenschap voorhanden is, dan zal de mensheid zich opnieuw ontwikkelen tot het helderziende opnemen van het bovenzinnelijke. Dat is echter iets dat de meeste mensen tegenwoordig liever nog zouden vermijden: hun gezonde mensenverstand gebruiken om de geesteswetenschap te begrijpen. Zou men het willen vermijden, dan zou men ook willen vermijden überhaupt bovenzinnelijke openbaringen in onze aardse wereld binnen te laten.
Bron: Rudolf Steiner – GA 195 – Weltsilvester und Neujahrsgedanken – Stuttgart 31 december 1919 (bladzijde 63)
De grote Rudolf Steiner Citatensite 
Aan dit bovenstaande Steinercitaat voeg ik in deze reactieruimte het volgende toe. In zijn geschrift De wetenschap van de geheimen der ziel (GA 13; 1910) schrijft Steiner waarom hij in dat werk in verscheidene hoofdstukken eerst zijn geesteswetenschappelijke ervaringen en inzichten beschrijft op basis van zijn helderziend onderzoek en daarna pas aan de lezer uiteenzet hoe ‘een weg naar bovenzinnelijke ervaringen’ gegaan kan worden. Een behoorlijke lap tekst, maar mijns inziens wel passend en (ook) de moeite waard.
Uit De wetenschap van de geheimen der ziel – Hoofdstuk Karakter van de occulte wetenschap (bladzijde 23, 24 en 25)
“Er zijn nog andere blokkades die menigeen de weg naar begrip versperren wanneer hij met uitingen van de geesteswetenschap in aanraking komt. Het is in de grond van de zaak weliswaar juist dat de lezer in de geesteswetenschappelijke literatuur een beschrijving van zielservaringen aantreft die hem, wanneer hij ze doormaakt, op het spoor van de bovenzinnelijke wereld brengen, maar in de praktijk moet dit toch als een soort ideaal gelden. De lezer moet in eerste instantie een groot aantal bovenzinnelijke ervaringen, die hij nog niet zelf heeft gehad, voor kennisgeving aannemen. Dat kan nu eenmaal niet anders, en dat zal ook bij dit boek zo zijn. Er zal worden beschreven wat de schrijver meent te weten over het wezen van de mens, over diens gesteldheid in geboorte en dood en in lichaamloze toestand in de geestelijke wereld; verder zal de ontwikkeling van de aarde en van de mensheid worden beschreven. Daardoor lijkt het toch alsof het uitgangspunt is dat een aantal vermeende inzichten als dogma’s worden neergezet, die op basis van autoriteit moeten worden geaccepteerd. Dat is echter niet het geval. Wat namelijk over bovenzinnelijke aspecten van de wereld kan worden geweten, is in de schrijver als levende inhoud van zijn ziel aanwezig; wanneer de lezer zich in die inhoud inleeft, doet dit in zijn eigen ziel impulsen ontvlammen die naar de betreffende bovenzinnelijke feiten voeren. Bij het lezen van geesteswetenschappelijke inzichten gebeurt iets anders met je dan bij het lezen van mededelingen uit de zintuiglijke wereld. Lees je mededelingen uit de zintuiglijk wereld, dan lees je over die wereld. Lees je echter mededelingen over bovenzinnelijke feiten met de nodige aandacht, dan plaats je je in de stroom van het geestelijke leven. Tegelijk met het opnemen van de resultaten betreed je je eigen innerlijke weg erheen. Zeker, het hier bedoelde proces wordt door de lezer aanvankelijk vaak niet opgemerkt. We stellen ons het betreden van de geestelijke wereld veel te vaak als een zintuiglijke ervaring voor en daardoor vinden we wat we bij het lezen over deze wereld beleven, veel te abstract. Maar als we de dingen merkelijk denkend opnemen, zijn we al in deze wereld en moeten we ons alleen nog realiseren dat we ongemerkt al beleefd hebben wat we meenden alleen als abstracte mededeling te hebben ontvangen.
De ware aard van deze ervaring zal ons duidelijk worden wanneer we in praktijk brengen wat in het tweede deel van dit boek als `weg’ naar bovenzinnelijke ervaringen wordt beschreven. Het ligt voor de hand te denken dat het omgekeerde juist zou zijn, dat deze weg eerst beschreven zou moeten worden. Dat is echter niet het geval. Wie, zonder de blik te richten op bepaalde feiten van de bovenzinnelijke wereld, alleen `oefeningen’ doet om in die wereld binnen te treden, voor hem blijft deze wereld een onbestemde, verwarrende chaos. We leren ons bij wijze van spreken naïef in die wereld in te leven door van bepaalde feiten kennis te nemen, en vervolgens geven we er ons rekenschap van hoe wij zelf – het stadium van de naïviteit verlatend – volledig bewust tot de ervaringen kunnen komen waarover ons verteld is. We zullen begrijpen, wanneer we ons in geesteswetenschappelijke beschrijvingen verdiepen, dat dit toch de veiligste weg naar bovenzinnelijk inzicht is. We zullen ook inzien dat het bezwaar, als zouden de bovenzinnelijke inzichten in eerste instantie als dogma’s werken door hun suggestieve kracht, ongegrond is. Want deze inzichten worden verworven met een innerlijk leven dat hun iedere suggestieve macht ontneemt en dat [de mededeler ervan] slechts de mogelijkheid geeft langs dezelfde weg tot een ander te spreken als tot hemzelf alle waarheden spreken die aan zijn bezonnen oordeel appelleren. Dat de ander in eerste instantie niet merkt hoezeer hij [al lezend] in de geestelijke wereld leeft, ligt niet aan een onbezonnen suggestieve wijze van opnemen, maar aan de subtiliteit en het ongewone van wat tijdens het lezen wordt beleefd.
Zo worden we, door eerst de mededelingen op te nemen zoals die in het eerste deel van dit boek zijn gegeven, medekenners van de bovenzinnelijke wereld; door de in het tweede deel aangegeven innerlijke oefeningen in praktijk te brengen, worden we zelfstandige kenners van deze wereld.”
Zeker de moeite waard, John. Ik heb genoemd boek altijd nog liever in de oude vertaling van F. Wilmar, maar dat zal wel komen doordat ik die gewend ben.
Hartstikke goed en aanvullend citaat, John! Er is een foutje in je scan geslopen: ‘Maar als we de dingen merkelijk denkend opnemen, zijn we al in deze wereld…’ Merkelijk moet werkelijk zijn.
Oei. Had de scan even moeten nalopen. Dank voor het attenderen Michel! ‘k Lees dit basiswerk van Steiner dit jaar opnieuw en wel met veel studieplezier en met gevoelens van dankbaarheid richting Steiner.
@John
Citaat uit je citaat: ‘Lees je mededelingen uit de zintuiglijk wereld, dan lees je over die wereld. Lees je echter mededelingen over bovenzinnelijke feiten met de nodige aandacht, dan plaats je je in de stroom van het geestelijke leven. Tegelijk met het opnemen van de resultaten betreed je je eigen innerlijke weg erheen……als we de dingen werkelijk denkend opnemen, zijn we al in deze wereld en moeten we ons alleen nog realiseren dat we ongemerkt al beleefd hebben wat we meenden alleen als abstracte mededeling te hebben ontvangen’.
Men krijgt dit er al doende als het ware gratis bij. Dat moet zeker Nederlanders kunnen aanspreken, zou je zeggen 😉
Hallo Frans, ik vind je citaat uit het citaat van John heel goed. Het eerdere citaat: Karma en keuze verwees er al naar. Dit citaat gaat over de zintuigelijke gevoeligheid van het Kind, een in principe Adrogyn wezentje, wat de adem van de aarde opsnuift en zich al ras moet scharen naar uiterlijke lichamelijke kenmerken, namelijk: Jongen of meisje. Met alle culturele gevolgen van dien. Ik ben zeker niet te lui om te denken en probeer me zelfs Steiners gedachtegoed eigen te maken, maar ervaar er telkens weer een aantal paradoxen in. Steiner zelf zegt hierover, dat moet zo zijn, pas als je opgaat in bovenzinnelijke lossen deze zich van zelf op. Dat ben ik met hem eens, maar dan ben je niet meer van deze aarde, de ontmoetingsplek onder onze zon van al de lichtjes der planeten. De zon zie ik als transformator van licht en als intermediair tussen alle sterren aan de Hemel. Ik kan me best voorstellen dat de mens terug keert naar bovenzinnelijke gebieden, waar hij vandaan komt, van Mercurius tot Jupiter, echter hier op aarde kan de mens voedsel opdoen voor haar/zijn bovenzinnelijke leven.
In die zin acht ik de Zon centraal in ons zonnestelsel, want zonder de zon was er geen leven op aarde mogelijk, dus zou er ook geen voedsel voor het bovenzinnelijk geestelijjk leven zijn! In dat kader is het streven van de mens naar Vrijheid, Gelijkwaardigheid en Broederschap zo gek nog niet! In deze optiek lees ik de oudleerlingenspreuk van Steiner. In de verte des levenswegen, moet weerspiegelen, wat in het dierbare Huis der jeugd in het hart is geprent.
Hier ervaar ik ’n probleem, enerzijds heeft de natuur iets diep in mijn hart geprent, anderzijds mijn moeder als diepgelovige Katholieke vrouw. Via haar kwam het Bijbels verhaal over Adam en Eva tot diep in mijn hart.
Pas nu, staat Natuurmonumenten toe, dat kinderen weer vrijuit in bossen en op heide’s kunnen spelen. Als kind werd ik er al door de boswachters uitgejaagd, begane paden moest je bewandelen. Niks nieuws ontdekken!
In wezen zijn er dus twee vergezichten in mijn Hart geprent, namelijk: Één worden met de natuur op aarde of opgaan in het bovenzinnelijke gebeuren.
Steiner pakt het aards gebeuren in, vroeger waren er meer mensen die helderziend waren, nu moeten we noodzakelijkerwijs door intellektuele inspanning weer helderziend worden.
Wat een omweg naar het hart van ons bestaan! Ik vind dat het bovenzinnelijk bezig zijn, in tegenstelling tot Steiner geen aardse vrucht hoeft te dragen, immers de vrucht van de aarde is de mens zelf. Met dit citaat benadert Steiner de werkelijkheid van het dagelijks leven, maar gaat voorbij aan de paradoxen ervan. Jezus daarintegen, stelde ze direkt aan de kaak, het leven behoord een vloeiend geheel te zijn, geen handelaren in het huis van God, hij dreef ze de tempel uit. 2013 jaar geleden
Steiner gaat naar mijn idee voorzichtiger te werk, bouwt zich een eigen tempel in Dornach! In die zin begrijp ik zijn vertaling van de Christen impuls niet, Jezus opperde: Breek deze tempel af en binnen drie dagen zal ik een nieuwe bouwen, precies daar ligt mijn intelleqtueel dillemma met Steiner. En Jezus zei tegen Petrus: Gij zijt de steenrots, waarop ik mijn kerk zal bouwen, de bovenzinnelijke Geest heeft inderdaad een kerk doen bouwen in Rome! Maar de vraag is of Jezus dat werkelijk zo bedoeld heeft?
In wezen vindt ik al dat cultureel gedoe onbelangrijk, tot aan elke vermaterialisering van gedachte’s toe, zelfs aan hetgeen wat ik hier neerpen. Ik ervaar mijn leven als aan culturele wetten gebonden en die gaan zeer diep! Ik zat gisteren op een terras naast een Surinamer, die zei: Ik zit te wachten op het geld wat Nederland verschuldigd is aan mij! Na wat over en weer gesproken te hebben, bleek hij garen te spinnen bij het opwekken van schuldgevoelens ten opzichte van de slavenhandel van zijn volk in het verleden.
Steiner pakt dit gegeven in en tegelijkertijd zegt hij: In de verte des levenswegen, enz. Krankzinnig om vandaag te horen dat het Israëlisch/Palestijns conflikt op te lossen valt met een stukje van de Middellandse Zee te dichten opdat de Palestijnen wat meer ruimte krijgen!
Ik heb nooit kunnen bevatten dat mensen in Siberië konden wonen, echter vanuit de optiek: verdeel en heers weer wel!
Echter ik ervaar de Levensgeest als één geheel en heb wel waardering voor Steiners visie, maar desondanks schaar ik hem onder mensen die materiële tempels bouwen om hun Geest op aarde te bestendigen.Ik herken dat gevoel, maar ik heb geen tempel laten voor mijn geest laten bouwen maar eigenhandig een put gegraven, opdat mijn geest zich dieper met het aardsgebeuren kon/kan verenigen. Zich geen beeld vormend van wat zich onder, op of boven aarde bevindt, maar ervaren!
Steiner kan onmogelijk mijn ervaring met de aarde in beeld uitdrukken, ikzelf ook niet, daarvoor is het gebeuren van de dag te rijk voor!
In wezen zijn we als rentmeester van de dag geboren, maar gedragen we ons als rentmeester van de nacht: The man in black.
Groetjes Walter.
Hoe ziet die eigengegraven put er dan uit, walter, mien is benieuwd.
@ Frans
Over dat gratis erbij, (1) denkaanschouwing bij (2) geestelijke waarneming, zie ook de openingsalinea’s van de paragraaf In het begin van het Michaëltijdperk uit Antroposofische motieven: de weg tot inzicht door antroposofie – Het mysterie van Michaël. (GA 26; 1924/25)
Uit: Im Anbruch des Michael-Zeitalters
“Bis zum neunten Jahrhundert nach dem Mysterium von Golgatha stand der Mensch anders zu seinen Gedanken als später. Er hatte nicht die Empfindung, daß er die in seiner Seele lebenden Gedanken selbst hervorbringe. Er betrachtete sie als Eingebungen einer geistigen Welt. Auch wenn er über das Gedanken hatte, was er mit seinen Sinnen wahrnahm, waren ihm die Gedanken Offenbarungen des Göttlichen, das aus den Sinnesdingen zu ihm sprach.
Wer geistige Schauungen hat, begreift diese Empfindung. Denn, wenn ein geistig Wirkliches sich der Seele mitteilt, so hat man niemals das Gefühl, da ist die geistige Wahrnehmung, und man formt selber den Gedanken, um die Wahrnehmung zu begreifen; sondern man schaut den Gedanken, der in der Wahrnehmung enthalten und mit ihr gegeben ist, so objektiv wie sie selbst.
Mit dem neunten Jahrhundert – selbstverständlich sind solche Angaben so zu nehmen, daß sie eine mittlere Zeitangabe bilden; der Übergang geschieht ganz allmählich leuchtete in den Menschenseelen die persönlich-individuelle Intelligenz auf Der Mensch bekam das Gefühl: ich bilde die Gedanken. Und dieses Bilden der Gedanken wurde das Überragende im Seelenleben, so daß die Denkenden das Wesen der Menschenseele im intelligenten Verhalten sahen. Vorher hatte man von der Seele eine imaginative Vorstellung. Man sah ihr Wesen nicht im Gedankenbilden, sondern in ihrem Teilhaben an dem geistigen Inhalt der Welt. Die übersinnlichen geistigen Wesen dachte man denkend; und sie wirken in den Menschen hinein; sie denken auch in ihn hinein. Was so von der übersinnlichen geistigen Welt im Menschen lebt, das empfand man als Seele.
Sobald man in die geistige Welt mit seiner Anschauung hinaufdringt, kommt man an konkrete geistige Wesensmächte heran. In alten Lehren hat man die Macht, aus der die Gedanken der Dinge erfließen, mit dem Namen Michael bezeichnet. Der Name kann beibehalten werden. Dann kann man sagen: die Menschen empfingen einst von Michael die Gedanken. Michael verwaltete die kosmische Intelligenz. Vom neunten Jahrhundert an verspürten die Menschen nicht mehr, daß ihnen Michael die Gedanken inspiriert. Sie waten seiner Herrschaft entfallen; sie fielen aus der geistigen Welt in die individuellen Menschenseelen.”
dank voor dit citaat John. Geeft verheldering. Wel is een streepje weggevallen: tussen ‘allmählich’ en ‘leuchtete’; met streepje wordt de zin begrijpelijker
Goed dat je hier op wijst Frans. dat streepje is inderdaad van belang (inlassing van een zinsnede). En in de slotzin van bovenstaand tekstdeel staat een woord verkeerd gespeld: ‘waten’ moet zijn waren.
En wie het Duits niet machtig is, maar wel het Nederlands, kan bij deze Nederlandse vertaling terecht: http://www.steinervertalingen.nl/boek/rudolf-steiner/9789060385241/kerngedachten-van-de-antroposofie. Een prachtige uitgave en dus een aanrader!
Dank voor deze boektip Michel. Ben zojuist tot aanschaf van deze nieuwe uitgave overgegaan. Had nog een oude uitgave van uitgeverij Zevenster uit 1990 in gebruik, maar daar was ik eerlijk gezegd niet zo tevreden over.
Heb gisteren ook een prachtig boekwerk over Francis Bacon gekocht: Bacon – Pionier van de wetenschappelijk methode (2012). Lees het met zeer veel belangstelling en genoegen. Dit tezamen met het eveneens zeer interessante boekwerk, welke ik een aantal jaren geleden al had aangeschaft: Francis Bacon – Aforismen over de interpretatie van de natuur en het rijk van de mens. Dit laat zich uitstekend combineren met een relevante uitweiding van Steiner over Bacon en wetenschapsopvattingen ontsprongen en verder in ontwikkeling in West-Europa (en Amerika) gerelateerd aan de ontwikkeling van de bewustzijnsziel: de negende voordracht afgedrukt in GA 196 (Dornach, 1-2-1920). Daarbij zijn ook de karmavoordrachten van Steiner van belang, waarin hij uitgebreid inging op de het wezen en de individualiteit van Bacon.
Ook ga ik bestuderen Prokofieffs boekwerkje Der Hüter der Schwelle und ‘Die Philosophie der Freiheit’. De buitengewoon goede voordracht ‘Das Wesen der Anthroposophie’, opgenomen in Beiträge zur Rudolf Steiner Gesamtausgabe, Nr. 1, Juni 2012, heb ik met zeer veel interesse in me opgenomen en zal ik binnenkort opnieuw lezen en bestuderen. (Vrouwe Sophia → Vrouwe Filosofia → Vrouwe Anthroposofia). Boekhandel De Haagse Boekerij had hem inderdaad op voorraad. Tevens dank voor je tip in die richting.
Nog even na de reactie van haike, ik vroeg naar de gevolgen van de keizersnede plus haar therapie! Het maakt mij niet uit of het haar petekinderen etc zijn. Mien
Beste Mien,
Is het een idee dat je je reactie achter laat bij het citaat en de reacties waar deze ook echt gevoerd wordt? Bovenstaande citaat en de reacties daarop betreffen weer heel andere zaken. Voor mij blijft het dan iig makkelijker te volgen waar jij het over hebt. Inplaats van dat je hier en daar maar een tekst achter laat. En verder maak ik uit je reactie op dat je denkt dat ik een vrouw ben. Dat is geenszins het geval, nooit geweest, en zal ook nooit zo worden, iig niet in deze incarnatie.
Je hebt gelijk Haike, de reden dat ik de reactie naar Ridzerd stuurde was een storing in mijn phone en ik kon jouw blog niet zo snel vinden! Dat spijt mij. Mien
Dag Mien,
Ik heb zelf ook helemaal geen blog, dus dat je die niet hebt kunnen vinden, klopt wel, dat laat ik graag aan anderen over, (Ridzerd) 😊 dus is het handig als je het wel de kant van Ridzerd op stuurt, maar je reactie wel bij het juiste citaat neer zet. Bij mij opent zich een nieuw citaat iedere dag op een nieuwe pagina van Ridzerd z’n blog. En apple kennende werkt dat ook vanaf een iphone…. 😄 Moet-ie het natuurlijk wel goed doen…
Wat betreft het gebouw in Dornach, het Goetheanum. Ik heb begrepen uit het boek van Rudolph Grosse over de Weihnachtstagung, dat in wezen “ de Grondsteen” het belangrijkste is in dit gebeuren. Het is natuurlijk fantastisch dat het gebouw er is. Maar het gaat om de Grondsteen. Ook zegt Steiner bij die Grondsteenlegging dat het eerste Goetheanum niet weg is. Dat vond ik heel mooi. Ik kan iedereen dit boek van Grosse aanraden. Het heeft mij veel gebracht.