Als de mens turn- of gymnastische oefeningen uitvoert, waarbij hij zijn spieren zo in beweging moet zetten, dat hij daarbij helemaal niet combineren kan, dat hij zijn verstand helemaal niet inspant, maar rechtstreeks aan het proberen van de spieren, dus aan het doen en niet aan het begrijpen zich ontvouwt, dan hebben we met een zelfopvoedend spel te maken. Hieruit winnen we meteen iets, dat een belangrijk principe is voor alle zelfopvoeding van de mens. Dat is, dat de mens die zichzelf heeft op te voeden, zowel door de opvoeding van zijn wil als door de opvoeding van zijn intellect, bij de opvoeding van zijn willen vóór alles erop zal zijn aangewezen deze wilsopvoeding, deze wilscultuur in de omgang, in de wisselwerking met de buitenwereld te ontplooien. De wil van de mens kan niet door innerlijke gedachten- of voorstellingsmatige training ontplooid worden, maar de wil van de mens wordt sterk gemaakt, zodat de mens een solide basis in zijn innerlijk heeft, als hij deze wilscultuur in de wisselende verhoudingen van het eigen willen met de buitenwereld zoekt.
Bron: Rudolf Steiner – GA 61 – Menschengeschichte im Lichte der Geistesforschung – Berlijn 14 maart 1912 (bladzijde 430)
De grote Rudolf Steiner Citatensite 
ik denk ook aan yoga in dit verband!
Ja, alleen er schijnen heel veel verschillende soorten yoga te zijn, waarvan hatha yoga en raja yoga geloof ik de bekendste te zijn. Ik heb bij Steiner wel eens gelezen dat hij yoga niet geschikt acht voor de westerse mens, omdat het afgestemd is op de oosterse mens, maar zo in het algemeen kan men niet stellen dat dat dan alle soorten yoga wel niet geschikt zullen zijn.
Misschien onbekend,maar Steiner had het over een Michaelische yoga.als de weg voor de westerling heden. Jesaiah Ben Aharon is met een nieuw boek bezig die hier geheel aan gewijd zal zijn.
Tik deze naam in en je krijgt een andere ook een andere invalshoek t.o. over yoga.
De Belgische verpleegkundige en yoga-docent Rudy Vancoillie wil een brug slaan tussen yoga en antroposofie. Hij erkent dat de oude yoga-weg antroposofen en antroposofie weinig te zeggen heeft. Vancoillie benadrukt echter dat een dialoog tussen antroposofie en de vernieuwde yoga-impuls voor beide stromingen in deze tijd juist vruchtbaar kan zijn. In Duitsland is deze nieuwe weg al voorzichtig betreden.
Rudy Vancoillie
Kees Veenman noemt dat lichtyoga, op zich geschikt voor alle mensen, waarbij hij inhaakt op voordrachten hierover van Rudolf Steiner. Zie: Manifestaties van het licht (Cahier, 20-9-2012).
Ik heb begrepen dat Steiner heeft gewaarschuwd tegen bepaalde soorten van yoga (dus niet alle) omdat het, ex-carnerend zou werken. Inplaats van dat je krachtiger en wilsbekwamer er van zou worden.
Het lijkt me dat iemand de essentie deze tekst in begrijpelijk Nederlands moet omzetten.
Het ligt er niet aan dat het Nederlands zo onbegrijpelijk is, maar aan de inhoud zelf, die tamelijk gecompliceerd is en – zoals zo vaak bij Steiner – tegenstrijdig lijkt aan wat hij ergens anders beweert.
kun je betreffende stukje duitse tekst hier op het blog zetten?
Je kunt het heel gemakkelijk terugvinden door op de link onder de blog te klikken, of werkt dat bij jou niet?
In ieder geval, hieronder staat het stukje tekst.
Wenn der Mensch dagegen
im turnerischen Spiel, in gymnastischen Übungen sich
betätigt, wo er seine Muskeln so in Bewegung setzen muß,
daß er gar nichts dabei kombinieren kann, daß er gar nicht
seinen Verstand anstrengt, sondern unmittelbar an dem
Probieren der Muskeln, also am Tun und nicht am Begreifen
sich entfaltet, dann haben wir es mit einem selbsterzieherischen
Spiel zu tun. Daraus gewinnen wir gleich etwas, was
ein wichtiges Prinzip für alle Selbsterziehung des Menschen
ist. Das ist, daß der Mensch, der sich selbst zu erziehen hat,
sowohl durch die Erziehung seines Willens wie durch die
Erziehung seines Intellektes, bei der Erziehung seines Willens
vor allen Dingen, darauf angewiesen sein wird, diese
Willenserziehung, diese Willenskultur durch die Pflege des
Umganges, des Wechselverhältnisses mit der Außenwelt
sich zu vermitteln. Der Wille des Menschen kann nicht durch
innere gedankenmäßige oder durch innere vorstellungsmäßige
Trainierung erzogen werden, sondern der Wille des
Menschen wird stark gemacht, so daß der Mensch einen
festen Stützpunkt im Innern hat, wenn er diese Kultur des
Willens im Wechselverhältnisse des eigenen Willens mit der
Außenwelt sucht.
Ridzerd, dat van dat linkje wist ik wel, maar dan kom ik niet bij precies dat stukje tekst uit dat jij uitgekozen hebt, maar meer algemeen bij het betreffende boek of de hele voordracht waar het in staat. Natuurlijk is dat voor de context beter,maar dat het heel makkelijk is zou ik niet willen zeggen.
sorry ik zie dat je ook blz.430 erbij aangegeven had
Steiner heeft zo gelijk. Het is een lastig citaat vanwege alle “willens”, maar het ontwikkelen van de wil betreft in eerste instantie de ontwikkeling van de spierkracht. Vandaar het brood kneden en bakken in de kleuterklas en het kauwen op een broodkorst. Het is alsof de wil op alle gewrichten en spieren geklonken zit en sterk gemaakt kan worden door gedachteloos te oefenen. Rekstokken zijn erg belangrijk bijvoorbeeld. Duwen en trekken idem dito. Ik zie momenteel zoveel jonge kinderen die hun wil onvoldoende ontwikkelen. Hun denkkracht en verbeelding daarentegen krijgt wel steeds een boost. Het zorgt voor kinderen die prikkels onvoldoende kunnen verwerken en wegduiken voor uitdagingen, of het zorgt juist voor kleine sensation seekers, kinderen met een korte aandachtsboog, die steeds nieuwe uitdagingen nodig hebben. Steiner wist dit als geen ander. Mooi!
Overigens: Yoga dient altijd met mate te worden beoefend vanwege de kundalini kracht die kan worden opgewekt en inderdaad: ex-carnerend kan werken. Voor kinderen zou dat dus juist tegenwerken. Mijn standpunt is dat we de kinderen niet als volwassenen moeten benaderen. Ze hebben onze hulp nodig om te aarden. Yoga biedt dan natuurlijk ook leuke aardingsoefeningen.
Mooi dat Steiner dat ook zag. Het is in het werken van de spirituele mens besloten: hij zoekt altijd eerst de weg omhoog. Om daarna de hemel op aarde neer te gaan zetten (het leven volledig te aanvaarden).
Dacht ik met mijn krachttraining in de sportschool mijn kantoorbaan te compenseren, blijkt het ook goeie aanvulling op mijn esotherische studie en mijn ontwikkelingsweg te zijn. Krachttraining als wilsoefening, dankjewel Ridzerd voor dit citaat…
Geen dank, Jurjen. Ik vind het ook wel een mooi citaat, want ik heb wel eens gedacht dat sport te materialistisch en niet “verheffend genoeg voor de geest” is. Waarschijnlijk een heel onjuiste gedachte van mij.
Mits je natuurlijk de training toepast zonder gedachten over de uitkomst!
Hoe bedoel je? Ik begrijp het wel ongeveer, maar kun je het nader toelichten?
@Ridzerd, dat de weg erheen belangrijker is als het doel?
Dat weet ik nogal niet of de weg belangrijker is dan het doel. Wie het doel niet voor ogen ziet, heeft misschien wel helemaal geen zin om de weg te bewandelen.
Anonieme reactie is van mij, ik stond niet ingelogd.
Als ik in documentaires zo die bergbeklimmers zie,die met zuurstofflessen en bepakking stap voor stap naar boven zwoegen,kou en allerlei problemen trotserend,dan krijg ikeen enorme achting voor hun wilskracht hoewel ik ze soms ook suicidaal vind ,ik denk dan wel eens als zo’wilskracht ingezet zou worden op geestelijk gebied,wat zou er dan niet allemaal bereikt kunnen worden…
Ja, dat is een rake gedachte, maar als ze dit bergbeklimmen niet deden, dan hadden ze misschien die wilskracht wel niet.
Oefening baart kunst…
Ja, maar als ik Steiner goed begrepen heb, kun je wilskracht nu juist niet oefenen door thuis te zitten denken en mediteren, maar door de strijd met de buitenwereld aan te gaan.
Dat is dus juist wat de bergbeklimmers doen..
Het is gewoon weer hetzelfde verhaal daar waar je weerstand tegen komt of opzoekt, ontwikkel je, je.