Brief Steiner aan Walther Köhler

In het jaar 1921 had Walther Köhler (1870-1946), een kerkhistoricus, publicist en docent Steiner gevraagd voor theologiestudenten te spreken over de relatie van de antroposofie tot religie. Daarbij werd Steiner tevens uitgenodigd als gast bij Köhler thuis.

Hier volgt een fragment uit Steiners antwoordbrief aan Köhler:

Zeer geachte Professor,

Mijn hartelijke dank voor uw beminnelijke brief en uw vriendelijke uitnodiging. Ik zal de voordracht op 19 juli graag houden onder de door u aangegeven omstandigheden. 

Ik zal zo vrij zijn op 19 juli om half één bij u te zijn; maar daarbij doet zich een moeilijkheid voor. Ik ben sinds 20 jaar vegetariër, en hoewel ik niet dogmatisch ben ingesteld, kan ik toch geen vlees meer eten, omdat ik het na zo lange tijd niet meer kan verdragen. Wilt u zo vriendelijk zijn mij dat te vergeven en daarbij mijn andere verzoek in te willigen, namelijk bij de maaltijd geen rekening met mij te houden, omdat ik van mening ben dat zulke zonderlingen gewoon tevreden moeten zijn met wat er verder op tafel komt.

(Dornach, 12 juli 1921)

Bron: Brieven – Rudolf Steiner (Uitgeverij Vrij Geestesleven/Zeist)

Dit bericht plaatste ik eerder op 28 februari 2011.

24 gedachtes over “Brief Steiner aan Walther Köhler

  1. John Wervenbos

    Ja daarin spreekt een nobele houding van Steiner. Zelf zou ik het anno 2012 toch wel op prijs stellen als er in supermarkten ook eens wat meer, ik kom ze niet tegen hier in Rotterdam-Zuid, vegetarische kant-en-klaar maaltijden in de schappen zouden liggen. Niet dat ik volledig aangewezen ben en wil zijn op kant-en-klaar producten, maar af en toe is dat toch wel makkelijk.

    1. Er spreekt ook zijn grote bescheidenheid uit en zelfspot. Hoewel hij een genie was dat met kop en schouders boven iedereen uitstak, had hij geen spoor van arrogantie.
      Nee, ik kom hier in AH, Lidl en Aldi ook geen vegetarische kant-en-klaar maaltijden tegen, maar ik ben ook geen vegetariër, dus ik let er ook niet zo op. Wat je wel zou kunnen proberen is bijvoorbeeld vegetarische schnitzel of gehakt en dit dan mengen met roerbakgroente. Die groente is er zowel vers als in diepvries. Dat is gemakkelijk te bereiden. Ik eet het zelf ook af en toe, alleen dan niet met vleesvervangers, maar met blokjes kipfilet.

      1. John Wervenbos

        Ja ik doe wel vaak wat met roerbakgroente Ridzerd. Kennelijk is de markt niet zo groot voor betaalbare vegetarische kant-en-klaar maaltijden anders waren ze daar gisteren al mee begonnen.

    2. Bernard Heldt

      Wat zo’n citaat al niet uithaalt! Het lijkt mij dat Steiner zijn gastheer heeft willen behoeden voor een gevoel van schaamte als Steiner zijn biefstuk zou laten staan. Natuurlijk weet hij wel dat Walter Köhler iets anders zal aanbieden, maar dat wil hij aan Köhler zelf overlaten en zich dan verrast tonen. De gebruikte schrijfstijl is van die tijd, zoiets zou nu in Duitsland heel anders gezegd worden.

      1. John Wervenbos

        Dat denk ik ook. (Uitleg toedracht.) En wat de vele reacties betreft: tja naar aanleiding van zulk een anekdote kun je toch even heerlijk je hart luchten of anderszins? We leven immers inmiddels 91 jaar later op deze aardkloot. ‘Korte’ tussenevaluatie onder het genot van een Wienermelange (oei maar geen ei erin) op een stille zondag achter de computer.

  2. Haike

    Als ik het goed lees staat er; ik eet geen vlees maar daar hoeven jullie verder geen rekening mee te houden. Dus als hij wel vlees op zijn bord zou krijgen, (ondanks het feit dat hij het ontwent is, en niet meer verdraagt) is dat geen probleem?? Tot dat laatste zal wel niet gekomen zijn, mag ik hopen, maar er spreekt inderdaad een grote belangenloosheid, c.q. opoffering uit.

  3. Nu is de vraag wat er toen daadwerkelijk op tafel gestaan heeft.Persoonlijk denk ik dat de predikant toch wel iets vegetarisch heeft klaargemaakt.

  4. John Wervenbos

    Nu ja goed, vandaag de dag is vegetarisch kokkerellen in ieder geval niet zo zonderling meer. Leve de Partij voor de Dieren. Hoera, hoera, hoera!

  5. Bernard Heldt

    Helaas lukt hte niet in het reactieveld iets in te typen. Met vriendelijke groeten, Bernard Heldt

    Brugakker 4118 3704ZB Zeist 030 6953621 06 5020 4989

    —–Oorspronkelijk bericht—–

  6. leonieheine

    wonderlijk…..er is al jaren een natuurwinkel…..is voor mij persoonlijk verbonden aan een geestelijke ontwikkeling en bewustwording van alles om mij heen.Dus …kant en klaar maaltijden …in de natuurwinkel.

    1. John Wervenbos

      Ik eet niet ongezond Leonie. Een natuurwinkel is niet dicht bij mij in de buurt. Bovendien moet ik op de kleintjes letten.

  7. leonieheine

    Voor kwaliteit en duurzaamheid betaal je nu eenmaal meer….het is geen verwijt of terechtwijzing maar eerder een grote verbazing en verwondering, dat ik vele malen ben tegen gekomen dat de lichamelijke voeding niet mee genomen wordt in de bewustwording.Zelfs onze antroposofische huisarts toentertijd deed niet aan zoiets als BD voeding.Ik zelf leefde een tijdlang in de bijstand en kocht toen in de natuurwinkel mijn voeding.Ik kocht rijst en groenten van het seizoen ,geen snoep of snacks,je kunt er ook dus voor minder terecht.Verder bedoel ik het niet persoonlijk …iedereen moet doen wat hem goeddunkt en bij hem past.

    1. John Wervenbos

      Begrijp dat je het niet persoonlijk bedoelt Leonie. Zo vat ik het ook niet op. Voeding neem ik wel mee in de bewustwording en een verdere ontwikkeling daarvan. Op dat terrein, mijn eigen akker, om het zo maar eens te zeggen, kan het echter wel beter. Is zeker niet optimaal. Eet trouwens ook veel rijst en groente en alcohol drink ik vrijwel nooit. Wel soms bij gelegenheid, ben niet van de blauwe knoop.

      1. leonieheine

        ik ook niet …ik vind een goed glas wijn en gesprek heerlijk en dan ook bij mijn houtkachel!!!Een eigen mij ook wat !!!

    2. Haike

      Ik denk niet dat je niet kan stellen dat je meer betaalt voor kwalitatief goed voedsel. Het is gewoon een realistische prijs. Van alle verstrekte subsidie’s gaat het grootste deel naar land en tuinbouw; ergens tussen de 48% en de 52%. Wat je lekker goedkoop in de supermarkt koopt, daar heb je allang voor betaalt. Met wat je er dan op dat moment nog cash bij legt, zou je wel eens uit kunnen komen op hetzelfde bedrag.

      Het toont dus aan dat voedsel in de huidige situatie niet goedkoop kan zijn, beide (gangbaar of biologisch) zullen elkaar niet veel ontlopen in prijs. Omdat de werkelijke prijs heel versluiert is door de susidie denk je dat gangbaar voedsel lekker goedkoop is.

      Supermarkten zijn in die zin ook gevaarlijk, ze vragen hele lage prijzen waarmee de zelfstandige ondernemer moet stoppen, hij/zij kan het voedsel niet voor die prijs verkopen dus heeft geen bestaansrecht meer. Als die kleine ondernemer weg is, kan de supermarkt daarna qua prijs vragen wat ze maar wil. Wallmart in Amerika wordt al beschuldigt van dit soort praktijken.

      Gelukkig zijn er tegenbewegingen.😊

      1. leonieheine

        Heldere uiteenzetting.Het is zeker met een ziekte als kanker en andere ziektes” die onverklaarbaar zijn” te onderzoeken wat voor een stoffen wij binnen krijgen met het gangbare voedsel en allerlei toevoegingen.Ook de gezondheidszorg die klaar staat met pillen en inentingen.Vroeger leurde ik met mijn kinderen langs deuren waar een kinderziekte was.
        Ze krijgen het niet meer?Geweldig hoor! Daarvoor in de plaats allergieën en ander onverklaarbare ziektes.
        Kinderen… die middels de kinderziekten in hun lijf ombouwen/incarneren.Er valt zeker nog veel te doen en gelukkig zijn daar ook veel tegengeluiden te horen.
        Het is belangrijk het totaalbeeld te zien dat het ene het andere oproept tot wakker worden.Dat we trachten onze blik te verruimen en te doen wat we kunnen doen.

      2. Haike

        Leonie,

        Gezond eten heeft denk ik niet zoveel te maken met het wel of niet krijgen van een zware ziekte. Ik eet mijn hele leven al voor zo’n 85% alleen maar biologisch (dynamisch) en toch heb ik 2x Kanker gekregen, in mijn leven.

        Dat soort van ziekte’s hebben eerder te maken met een vorige incarnatie (niet altijd) volgens Steiner, en als ervaringsdeskundige ben ik ondertussen zover, dat ik van mening ben dat hij daarin gelijk had. Wat niet wil zeggen dat je dan net zo goed maar bespoten voedsel kan gaan eten, omdat het dan allemaal toch niks zou uitmaken.

  8. leonieheine

    Ik weet als geen ander dat het zo is wat je zegt.In mijn winkel met natuurvoeding heb ik genoeg gezien en meegemaakt.

    Het geestelijke element,karma en andere oorzaken spelen zeker een grote rol in ziektes.
    Dit moet je dan los zien van de Biologische voeding……

  9. John Wervenbos

    Van de week opt TV voedingspatronen in Amerika, bepaalde staten in het bijzonder. Er wordt ontzettend veel gefrituurd daar. Tot en met met, ik moet er niet aan denken om daar een hap in te zetten: gefrituurde snickers (ja dat bekende chocolade snackje) en gefrituurde vlaaien toe.

    1. leonieheine

      Nee toch?Dit is wel heel erg de andere kant op.Ik vind de trend van insecten eten dan toch te verkiezen……al gruw ik van dat idee!

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s