De graad van bewustzijn die een mens eenmaal bereikt heeft, kan hij nooit meer verliezen. Iedere andere voorstelling moet men zich afwennen. In “het opgaan in het universele bewustzijn” zwelgen de mensen zo vaak en ze menen dat dit een verlossing is. Zo’n “bewustzijn van het al” is er helemaal niet en zal er nooit zijn. De mens verwerft zich nu de mogelijkheid “Ik” te zeggen. […] Eens zullen alle mensen op het hoogtepunt van hun Ik-ontwikkeling zijn aangekomen. Toch kunnen zij evengoed onzelfzuchtig de geest van de gemeenschap omvatten.
Bron: Rudolf Steiner – GA 97 – Das christliche Mysterium – Keulen 8 maart 1907 (bladzijde 135)
PS. Het fijne snap ik er weer niet van, maar dat komt nog wel, als Pasen en Pinksteren op één dag vallen.
De grote Rudolf Steiner Citatensite 
Ik vind dat wel een hele geruststellende gedachte, dat betekent dan ook dat ik mijn bewustzijnsniveau van vandaag, mee kan nemen naar mijn volgende incarnatie, en dus niet vanaf nul opnieuw moet beginnen.
Ja, ik vond het ook wel een geruststellende gedachte, maar het is wel de vraag wát men dan nooit meer kan verliezen. Want het is bijvoorbeeld niet zo, dat als iemand een bepaald talent heeft, dat hij dat talent dan in een volgend leven weer heeft. Integendeel, men heeft vaak het allerminst talent voor de dingen waar men in een vorig leven het meeste talent heeft. Ook kan het gebeuren dat iemand in een bepaald leven verstandelijk gehandicapt is, maar dat zegt niet zo veel, want het is heel goed mogelijk dat zo iemand in een vorig leven een genie was. Ik heb begrepen dat alles wat men zich in het leven eigen maakt zich metamorfoseert in krachten en vermogens, maar het is niet zo dat alles in dezelfde vorm overgaat naar volgende levens.
Tja er zijn een hoop mogelijkheden maar er zit wel een verband in. Steiner heeft ook over de ontvouwende resultaten van de voorgaande incarnaties (GA 275 Kunst en cultuurvernieuwing). Het opgroeiende kind wat bezig is vorige incarnaties af te sluiten, en als volwassene bezig is nieuwe incarnaties voor te bereiden. En natuurlicht dat nog vele malen genuanceerder dan dat ik het hier nu opschrijf. Ik wil er maar mee aangeven dat het niet een kwestie van los zand is, en willekeurig alle kanten op schiet.
haha….wat ben je toch heerlijk in je eerlijke onwetendheid!!!
Ja, ik wil vooral niet dat de lezers zouden denken dat ik het allemaal zo goed weet. Dat is geen valse bescheidenheid. Ik denk echt dat het zo is. Mensen als Michel Gastkemper, John Wervenbos, Frans Wuijts en zeer veel anderen denken er veel beter over na en lezen waarschijnlijk ook veel meer dan ik.
Dat weet ik zo net nog niet, Ridzerd! Er veel over nadenken en het ook begrijpen is niet hetzelfde. Het lijkt mij dat je er veel meer van begrepen hebt dan je zelf denkt!
Wat een geweldig fijn compliment weer, Michel. Als de grootste kenner der antroposofie van Nederland (en ver daar buiten) het zegt, dan moet het wel waar zijn. 😉
Ieder zijn eigen vragen, uitgangspunten, invalshoeken, vertrekpunten, onderzoekobjecten, afwegingen, referentiekaders enzovoort. Dat maakt intermenselijk verkeer en onderlinge verstandhouding juist ook zo boeiend, daardoor en daarmee immers kun je van elkaar leren én elkaar ook verder op weg helpen.
In het Steiner citaat staat niveau van bewustzijn en niet bewustzijnsinhoud. Op uiteenlopende (bewustzijns)niveaus kunnen altijd weer nieuwe zaken en andere aspecten van zaken aan de orde komen.
Bij bewustzijn kun je onder andere denken aan: ontwikkeling van gewaarwordingsziel, verstands- en gemoedsziel en bewustzijnsziel (enzovoort). Graad van bewustzijn wijst ook op een zeker ontwikkelingspunt. Met karma en reïncarnatie ga je na een ontwikkeling in de geestelijke wereld (excarnatie) bij het proces van incarneren weer door die Lethe heen en dan kun je je op aarde opnieuw gaan ontwikkelen en ontplooien en mag je in een nieuw (aarde)leven weer andere dingen leren met en aan de hand van zaken die dan aan de tijd zijn. De mensheid en mensheidsculturen schrijden ook verder. But not without struggles and involutions also of course.
En dan heb je ook nog zoiets als spirituele economie. Ja het is allemaal niet zo simpel, I agree Ritchie: Not everybody said it was easy.
Fools Overture – Supertramp
Doet me ook denken aan een Parzifalsweg (onnozelheid → dwaasheid → saelde) en in dat verband aan ‘mijn zwartgallige Lethe’, een gedicht dat ik schreef in de eerste helft van mijn twennerjaren:
Lethargisch samenleven
Van binnen braaf
Denk ik mijzelf gaaf
Terwijl van buiten bewerkelijk
‘k Word een ander onwerkelijk
Waarom nog voorbestemd tot een Ik of Gij
Temidden van een braaksel van Verstommend Wij
Dat niet langer tot zelfopoffering genegen
Naar duistere, sombere doembeelden is opgestegen
De kans om in zo’n nachtmerrie te ontwaken…
Nog liever mijn ganse leven verslapen
(Ach ja, een beetje rebels en me schrap zettend in mijn jongere jaren.)
Correctie bij Parzifalweg (typefout; iets weggevallen): onnozelheid, dwaasheid → twijfel → saelde (vervulling en doelzeker weten).
Van vitaal belang natuurlijk dat stadium en die mogelijkheid van twijfel.
Jammer genoeg kan ik die blog niet terugvinden, die hier ook ergens op mijn website staat. Daarin zei Steiner iets wat mooi aansluit bij wat jij schrijft in het begin van je reactie. Hij zei daarin ongeveer dat hij veel had geleerd van degenen die hoger dan hem staan en ook veel van die gelijk staan, maar het meeste had hij geleerd van die lager stonden. Misschien kan ik het nog terugvinden, maar er staan hier al meer dan 450 Steiner citaten.
Doe het rustig aan Ridzerd. Zie het graag een keer van je tegemoet.
Je zult wel niet deze bedoelen Ridzerd, een citaat uit Steiners theosofen tijd: Rudolf Steiner – Aan deze strenge dwang ligt een diepe zin ten grondslag… (Aquarius, 10-5-2011).
Ja als westerling, Nederlander bovendien, moet ik hier inderdaad even wat bij wegslikken. Maar ik begrijp wel waar hij met zo’n uitspraak naar toe wil, waarop hij wijst.
Toch roept het ook wel vragen op zo’n uitspraak van Steiner. Er is natuurlijk ook een verschil tussen de cultuur van indertijd en die van nu.
Beste John,
Dit citaat bestond uit vier delen in vier opeenvolgende dagen. Bij de laatste dag ontspon zich juist hierover een uitvoerige discussie, waarbij ik me niet onbetuigd heb gelaten. Het is hier allemaal na te lezen: https://ridzerdvandijk.wordpress.com/2011/05/13/rudolf-steiner-wat-op-de-ene-trede-als-goed-geldt-heeft-de-andere-als-kwaad-te-vermijden/
Ja, dat herinner ik mij nog. Vreemd genoeg moet ik vaak wat wegslikken bij uitspraken van Steiner, maar bij dezen eigenlijk niet.
Beste Michel,
Dank voor de verwijzing. Zeer interessant. Zal het goed gaan doornemen. Wel is het echter zo dat ik vanavond een bestuursvergadering (Belangenvereniging ID Rotterdam) heb en me daarop nu moet gaan concentreren; voorbereidingen en toebereidingen. Wel curieus die behandeling van onderwerpen op dit moment. In de praktijk van het leven van vandaag de dag heb ik existentieel en bestuurlijk volop met deze materie te maken. (Schaduwranden van meritocratie, permanente educatie, omscholing/opscholing, arbeidsverdringing, maatschappelijke vooroordelen, bureaucratie enzovoort).
Nee, John, deze was het niet. Wel leuk trouwens dat ik deze weer even las en ook die muziek weer tegenkwam die ik al weer vergeten was. Dat is een band uit Oostenrijk die een nummer van Bob Dylan speelt.
Ik heb alle titels van mijn blogs doorgelopen, maar ik kan het citaat niet meer vinden. Misschien heb ik het ook wel niet geplaatst, terwijl ik zelf meende van wel. O, dat geheugen van mij.
Wees blij dat je dingen ook los kunt laten Ridzerd. Papieren en digitale databanken zijn ‘geduldig’. Ja dat is een mooie uitvoering van dat nummer van Dylan.