Het eerste wat de mens leert kennen wanneer hij de astrale ruimte betreedt, dat wil zeggen: wat hij ziet als zijn geestesoog geopend wordt, is: hij voelt zich omhuld door zijn astraallichaam. Dit astrale lichaam is het waarin alle begeerten, hartstochten, gewaarwordingen enzovoort golven (wogen). Daar zien wij helder wat anders verborgen ligt in de menselijke natuur. Al het verborgene wordt zichtbaar, als wij de menselijke aura aanschouwen. Uit haar stroomt in golfachtige bewegingen met een zekere lichtkracht dat, wat ik het astrale genoemd heb, de gehele gevoelswereld van de mensen.
Ik zal enige bijzonderheden noemen die u zullen aantonen hoe veel, dat wij anders onbegrijpelijk vinden, dadelijk begrijpelijker wordt. Men kan vaak zien dat sommige mensen, als zij aan een afgrond staan, de onoverwinnelijke begeerte tonen zich naar beneden te storten, ondanks dat zij zich daartegen met alle kracht verzetten. Of men kan zien wat voor gedachten er door een menselijke ziel trekken als hij een mes in de hand heeft. Al deze dingen hebben hun diepe bodem, grondvesting (Begründung) in het menselijk astraallichaam. Ze berusten erop dat wij in het astrale een geheel ander wezen hebben als die ons in het menselijk uiterlijk tegemoettreedt. Zij zijn echter aan het lot, het karma onderworpen. Wie bepaalde begeerten heeft in het leven, die heeft in een vroeger leven ervaringen doorgemaakt, die door het tegenwoordige verstand diep naar de achtergrond gedrongen kunnen zijn. Zij sluimeren echter in het astraallichaam.
Neemt u eens aan, iemand heeft in een vroeger leven aan een gruwelijke oorlog deelgenomen; dan kunt u in zijn aura zien hoe door zijn karma al deze gruwelijkheden in zijn astraallichaam ingebouwd worden, waarmee hij nu harde strijd te voeren heeft. Zoals er zich draden spinnen tussen een vroeger leven en een huidig leven, zo worden er ook draden gesponnen van de tegenwoordige tijd naar een later leven. Dit alles ziet de ziener. Hij ziet hoe het karma van een mens zich vormt, en hij ziet ook hoe bijvoorbeeld een mens met zijn verstand een neiging probeert te onderdrukken of hoe hij gevoelens terugdringt. Tot op de bodem van de ziel ziet de ziener. Degenen die de zienersgave hebben, houden dat niet altijd voor een begerenswaardige gave, die in alle gevallen vreugde brengt, voornamelijk dan niet, als de mensen gevoelens hebben die ze beter niet zouden kunnen hebben. En voor de beginner, de geestesleerling, is het vaak noodlottig want gemakkelijk wordt hij aangetrokken door alles wat hij nu schouwt.
Bron: GA 88 – Berlijn, 18 november 1903 (bladzijde 60,61)
De grote Rudolf Steiner Citatensite
Dank u, mijnheer Van Dijk. Dit is voor mij een belangwekkend citaat. U vertaalt overigens naar mijn smaak erg goed; u heeft er echt gevoel voor. U heeft ongetwijfeld een kunstzinnige natuur. Dat merk ik aan alles: hoe u deze weblog hebt opgezet, het gebruik van vorm en kleur, uw literaire fascinaties, uw compositorisch gevoel. Mooi dat u zo met uw talenten voor de dag komt!
Bedankt voor de vele complimenten, heer Gastkemper. Ik had zelf nooit gedacht dat ik een kunstzinnige natuur heb. Ik heb altijd de grootste bewondering voor mensen die kunnen teken of schilderen, want ik heb er geen enkele aanleg voor. Met muziek ben ik wel wat bezig geweest, ik heb nog altijd een Spaanse en een elektrische gitaar en een keyboard. Daar kan ik ook wel een deuntje op spelen, maar ik heb altijd bladmuziek nodig. Op gehoor kan ik nog niet eens ‘Lang zal ze leven’ spelen. Er zijn ook mensen die geen noot kunnen lezen maar zowat alles wat ze horen vrijwel meteen na kunnen spelen.
Fijn om van u te horen dat de vertaling wel goed is. En dan te bedenken dat ik na twee jaar ULO voorwaardelijk overging omdat ik een dikke onvoldoende had voor Duits en Algebra. Ik ben toen van die school af gegaan en overgestapt naar de LTS elektro.
Beste mijnheer Van Dijk,
Het kunstzinnige hoeft ook niet in de vaardigheden te liggen op musisch of beeldend terrein. Het heeft met het gevoel te maken, of je gevoel hebt voor de dingen. Dat hebt u; en het mooie is dat u het wel tot uiting kunt brengen op deze weblog, door de manier waarop u deze heeft opgezet en de inhouden waar u steeds mee komt. Ik beschouw het ook als een gelukkige greep dat het niet alleen een loutere citatenwebsite van Steiner is, maar intussen meer biedt, vanuit uw persoonlijke interesses. Daarmee wordt Steiner, door uw bemiddeling, meer een tijdgenoot van nu, en niet alleen van honderd jaar geleden. Want de verschillende onderdelen die u brengt gaan als het ware een gesprek met elkaar aan. Ik denk dat uw literaire voorkeuren en het genieten ervan u veel verder hebben gebracht dan u zelf wilt toegeven. Vandaar dat ik graag uw kunstzinnige gevoel even naar voren haal. Het min of meer negatieve dat uit het bovenstaande citaat spreekt, kan namelijk ook op een positieve manier in iemands biografie spelen.
Beste heer Gastkemper, Dat ben ik uiteraard wel met u eens. Mevrouw Jensma, zij is reeds lang overleden, zij was een soort opperhoofd van de antroposofen in Leeuwarden, zei eens een keer tegen mij: ‘Jij voelt wel goed.’ Ik geloof zelf ook wel dat ik een meer gevoelsmatige benadering heb dan een intellectuele. Dat zal ook wel de reden zijn, dat ik met de schrijverij van Hugo Verbrugh, Meesterzusje enzovoort helemaal niet uit de voeten kan.
Ik vind het wel mooi dat u schrijft dat de verschillende onderdelen die ik breng als het ware een gesprek met elkaar aan gaan. Want eerlijk gezegd twijfel ik wel eens of de niet-antroposofische onderwerpen die ik op mijn blog zet, er eigenlijk wel tussen passen. Ik kom soms zelf wel met André van Duin aanzetten. Ik zou mij kunnen voorstellen dat sommigen denken: ‘die Van Dijk is een eigenaardige seigneur. Enerzijds komt hij met uiterst serieuze en ernstige citaten van Steiner en anderzijds met die onderbroekenlol van Van Duin.’ Overigens vind ik het zelf geen onderbroekenlol, in mijn ogen is hij een geniale komiek. Maar ik bedoel: er zit een zekere discrepantie in mijn blogs. Zelf zie ik het zo, dat ik de humor nodig heb als een soort tegenwicht tegen al te grote ernst en melancholie.
Humor is de bevrijding van het denken.
Ik heb daar totaal geen moeite mee en vind dat die twee aspecten juist bij elkaar gebracht moeten worden. Steiner zelf was een van de grootste grappenmakers die er bestonden! De mensen lagen vaak krom van het lachen als ze bij hem aan tafel zaten; hij was een ster in het vertellen van anekdotes die om je te bescheuren waren. In zijn jongere jaren (in Berlijn bijvoorbeeld) was hij bekend om zijn absurde overdrijvingen, waarmee hij iedere opponent van tafel wist te vegen. Die twee dingen verenigde hij in zichzelf, en dat was inderdaad een tegenwicht tegen zijn serieuze kant. Als je geen humor had, kon je ook niet werkelijk ernstig zijn, was zijn opvatting.
Je komt tegenwoordig maar weinig discussies tegen over de tegenstelling tussen hogere en lagere cultuur. Die is niet zo relevant meer tegenwoordig. Want er wordt wel ingezien dat waartoe André van Duin in staat is, net zo goed hogere cultuur is. Van Duin heeft in de loop van zijn carrière bijvoorbeeld zijn timing zo weten te perfectioneren, dat hij wat dat betreft nu heel dicht in de buurt van Toon Hermans komt. Het is altijd weer een genot om mee te maken hoe goed hij die kunst beheerst, om op het juiste moment stil te houden en vervolgens te wachten met het maken van een minieme beweging, terwijl het publiek het niet meer houdt van het lachen. Een veel hogere kunst bestaat er volgens mij niet. Waarbij het niet gaat om het wat, maar om het hoe.
Weer komt aan het licht hoe allemachtig veel u van Steiner en de antroposofie weet, want ik heb nooit geweten dat Steiner een grote grappenmaker was. Ik wist wel dat hij veel gevoel voor humor had en ook wel vaak grappige anekdotes vertelde, maar erg veel heb ik er toch niet over gelezen. Ik heb ook nog steeds niet dat boek van Walter Vögele, waarin meen ik veel vrienden en kennissen van Steiner over hem vertellen. Dat boek is in Nederland niet te krijgen, tenminste ik kon het niet vinden.
Nu we het over André van Duin hebben, hier komt dat lied van hem waarin hij met de stem van Prins Bernhard Willy Alberti bedankt en het pianospel van Pieter van Vollenhoven op de hak neemt. Het is misschien wel 25 jaar oud maar ik lach er nog steeds om.
Het lied is zelfs uit 1980, lees ik nu, dus al meer dan 30 jaar oud.
Ik moest hierbij bijvoorbeeld denken aan die keer dat Marie Steiner tegen Steiner riep: ‘Houd op, houd op! Ik kan niet meer!’ Zij en vriendin van haar moesten zo lachen om wat hij vertelde, dat ze er pijn van in hun buik kregen. Ze konden niet meer. Maar waar ik dat nu ook weer gelezen heb? Als ik het vind, zal ik het hier posten.
Nou, daar sta ik toch wel van te kijken. Die kant van Steiner ben ik toch maar heel weinig tegengekomen, hoewel ik wel vaak gehoord heb dat hij veel humor had. In zijn voordrachten gooit hij er af en toe wel eens een komische opmerking tussendoor, maar toch niet zo veel. Maar al met al zeer knap dat hij de humor niet verloor, want ik kan me goed voorstellen dat hij een uiterst zware last torstte, juist omdat hij zo veel zag. Dat blijkt ook overduidelijk uit de blog van vandaag, bijvoorbeeld zijn zin: ‘Degenen die de zienersgave hebben, houden dat niet altijd voor een begerenswaardige gave, die in alle gevallen vreugde brengt, voornamelijk dan niet, als de mensen gevoelens hebben die ze beter niet zouden kunnen hebben.’
Hij heeft ook vaak genoeg gezegd, dat het voor het merendeel der mensen tegenwoordig helemaal niet heilzaam zou zijn als ze helderziende waren, want dat zouden ze niet kunnen verdragen en er zelfs ziek van kunnen worden.
Ik heb met veel genoegen jullie conversatie gelezen. Michel Gastkemper heeft gelijk met zijn complimenten over deze blog en de compositie van de diversiteit van de berichten. Ik lees en beluister ze altijd met veel interesse en plezier en voel me door de directheid en het karakter van het ‘dicht bij jezelf houden’, altijd op een prettige manier aangesproken.
Groet,
Mirthe
Bedankt, Mirthe, ik ben wel blij met je waardering en belangstelling. Mijn blog wordt niet zo veel gelezen. Er zijn ook zo gigantisch veel blogs en andere dingen te lezen op internet, waardoor het eigenlijk moeilijk is om veel lezers te krijgen.